Mắt trũng mất nước là tình trạng nhãn cầu lùi sâu vào hốc mắt, thường xuất hiện khi cơ thể bị thiếu hụt dịch nghiêm trọng. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ đơn thuần mà còn là dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe đáng lo ngại, đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Tình trạng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực và chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về vấn đề mắt trũng mất nước, từ nhận biết dấu hiệu đến các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả.
Mắt trũng mất nước là tình trạng nhãn cầu lùi sâu vào hốc mắt,xuất hiện khi cơ thể bị thiếu hụt dịch nghiêm trọng.
Mắt trũng mất nước là gì? Biểu hiện và phân biệt
Mắt trũng do mất nước trong y học được định nghĩa là tình trạng nhãn cầu lùi sâu vào trong hốc mắt do giảm thể tích các mô quanh ổ mắt. Đây là dấu hiệu lâm sàng quan trọng cảnh báo tình trạng thiếu hụt dịch trong cơ thể, thường gặp khi bị tiêu chảy, nôn mửa hoặc không bổ sung đủ nước. Biểu hiện điển hình bao gồm mắt trũng vào hốc mắt, hốc mắt tối màu hoặc vùng da dưới mắt lõm sâu rõ ràng.
Tình trạng này thường đi kèm các triệu chứng mất nước khác như khô môi, da khô, không chảy nước mắt, tiểu ít và mệt mỏi. Để tránh nhầm lẫn, bạn cần phân biệt rõ mắt trũng do mất nước với các nguyên nhân khác như lão hóa, thiếu ngủ, di truyền, hoặc tác dụng phụ của thuốc nhỏ mắt điều trị glaucoma. Việc nhận biết chính xác nguyên nhân sẽ giúp áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.
Mắt trũng mất nước là tình trạng nhãn cầu lùi sâu vào trong hốc mắt .
Mắt trũng mất nước là do những nguyên nhân nào?
Nguyên nhân trực tiếp gây mắt trũng chủ yếu liên quan đến mất nước qua tiêu hóa hoặc các yếu tố khác gây mất nước nhanh chóng, bao gồm:
- Tiêu chảy và nôn mửa khiến cơ thể mất nhanh lượng lớn dịch và chất điện giải.
- Đổ mồ hôi quá mức khi làm việc nặng hoặc tiếp xúc môi trường nhiệt độ cao cũng là nguyên nhân phổ biến.
- Không uống đủ nước do quên uống, mất cảm giác khát ở người già, hoặc hạn chế do bệnh lý miệng họng cũng góp phần gây ra tình trạng này.
- Các bệnh lý gây tăng bài niệu như tiểu đường không kiểm soát, dùng thuốc lợi tiểu làm thải trừ nước nhiều qua nước tiểu.
- Sốt cao và chế độ ăn uống nhiều muối, caffeine hoặc rượu cũng khiến bài tiết nước tăng. Các nguyên nhân thứ phát như tuổi tác, tác dụng phụ của corticosteroid quanh mắt, và xạ trị vùng hốc mắt cũng có thể gây mắt trũng.
Tình trạng mắt trũng có thể được phòng ngừa và điều trị nếu xác định đúng nguyên nhân gây mất nước và thực hiện các biện pháp bổ sung nước hợp lý.
Nguyên nhân trực tiếp gây mắt trũng chủ yếu liên quan đến mất nước qua tiêu hóa.
Mắt trũng có nguy hiểm không?
Mắt trũng do mất nước có thể gây nguy hiểm trực tiếp đến mắt và thị giác. Khi mắt trũng, lớp nước mắt không được phân bố đều, dẫn đến khô giác mạc nghiêm trọng và có thể gây loét. Vị trí nhãn cầu thay đổi có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của thị lực và tăng nguy cơ nhiễm trùng do giảm khả năng bảo vệ tự nhiên. Về nguy hiểm gián tiếp, mắt trũng chính là dấu hiệu cảnh báo mất nước nghiêm trọng, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng.
Khi mất nước trên 15% trọng lượng cơ thể, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích và suy tạng. Rối loạn điện giải do mất natri và kali có thể gây rối loạn nhịp tim nguy hiểm. Các dấu hiệu cần cấp cứu ngay bao gồm không tiểu trong 6-8 giờ, da mất đàn hồi, huyết áp tụt, nhịp tim nhanh, và ý thức giảm. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng có thể dẫn đến biến chứng lâu dài như thay đổi cấu trúc hốc mắt vĩnh viễn.
Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi
Mắt trũng do mất nước có thể gây nguy hiểm trực tiếp đến mắt và thị giác.
Làm sao để khắc phục tình trạng mắt trũng mất nước?
Để khắc phục tình trạng mắt trũng do mất nước, việc bổ sung nước đầy đủ và điều trị nguyên nhân gây mất nước là rất quan trọng. Dưới đây là những biện pháp cần thực hiện:
- Bổ sung nước đầy đủ: Uống đủ nước mỗi ngày và tăng lượng nước khi vận động nhiều, trời nóng hoặc khi bị bệnh.
- Sử dụng dung dịch bù nước và điện giải (ORS): Dùng khi có mất nước vừa đến nặng, đặc biệt với trẻ nhỏ hoặc người lớn tuổi.
- Điều trị nguyên nhân nền: Điều trị các bệnh lý như tiêu chảy, nôn ói hoặc sốt song song với việc bù dịch.
- Theo dõi sát các dấu hiệu nguy hiểm: Khi xuất hiện triệu chứng như mắt trũng sâu, tiểu ít, da khô cần đi cấp cứu ngay và truyền dịch tĩnh mạch.
- Ăn uống khoa học: Bổ sung các thực phẩm giàu chất lỏng, tránh đồ uống gây mất nước như rượu, cà phê.
- Các biện pháp bổ trợ: Sử dụng thuốc nhỏ mắt dưỡng ẩm, ngủ đủ giấc, massage nhẹ vùng quanh mắt để tăng tuần hoàn máu.
Lưu ý rằng: Tuyệt đối không tự dùng thuốc lợi tiểu hoặc nhuận tràng khi chưa có chỉ định bác sĩ vì có thể làm mất nước nghiêm trọng hơn.
Việc bổ sung nước hằng ngày giúp khắc phục tình trạng mắt trũng mất nước.
Các câu hỏi thường gặp về mắt trũng mất nước
Có cách nào làm đầy hốc mắt tự nhiên không?
Có thể áp dụng các biện pháp tự nhiên hỗ trợ hạn chế mắt trũng do mất nước, thiếu ngủ hoặc thiếu dinh dưỡng. Tăng cường bù nước và điện giải bằng cách uống đủ 1.5-2.5 lít nước mỗi ngày, ăn thêm trái cây và rau củ giàu nước như dưa hấu, cam, dưa chuột. Bổ sung dung dịch ORS, ngủ đủ giấc, hạn chế stress và massage nhẹ vùng quanh mắt có thể giúp cải thiện tạm thời. Tuy nhiên, các biện pháp tự nhiên không thể làm đầy hoàn toàn hốc mắt trong trường hợp mắt trũng do lão hóa hoặc bẩm sinh.
Cơ thể mất nước có liên quan đến tình trạng mắt trũng mất nước không?
Có, mắt trũng là dấu hiệu đặc trưng khi cơ thể bị mất nước. Khi mất nước, mô quanh hốc mắt mất đi lượng lớn nước và mỡ, làm vùng này trở nên lõm và trũng rõ rệt hơn. Mất nước đồng thời làm giảm độ căng và đàn hồi của da vùng mắt, khiến hốc mắt dễ xuất hiện hơn.
Mắt trũng sâu có tự khỏi không?
Mắt trũng có thể tự khỏi nếu nguyên nhân là mất nước tạm thời và được khắc phục bằng việc bù đủ nước cho cơ thể. Khi mắt trũng do mất nước nhẹ đến trung bình, bổ sung nước đầy đủ thường giúp vùng mắt dần trở lại bình thường sau vài giờ đến vài ngày tùy mức độ.
Mắt trũng mất nước là dấu hiệu cảnh báo quan trọng về tình trạng thiếu hụt dịch trong cơ thể, đặc biệt cần được chú ý ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Việc nhận biết sớm các biểu hiện và nguyên nhân gây mắt trũng sẽ giúp áp dụng biện pháp khắc phục hiệu quả, từ bù nước đơn giản đến can thiệp y tế khi cần thiết. Việc bổ sung đủ nước, điện giải và điều trị nguyên nhân nền chính là chìa khóa để khôi phục tình trạng mắt trũng do mất nước.
Mắt Sài Gòn – Hệ thống Bệnh viện chuyên khoa mắt lớn nhất Việt Nam là điểm đến tin cậy cho mọi nhu cầu chăm sóc và điều trị bệnh lý nhãn khoa với đội ngũ chuyên môn cao, tiêu chuẩn điều trị chất lượng vàng và trải nghiệm khách hàng vượt trội. Ngoài ra, Mắt Sài Gòn còn tự hào sở hữu dải công nghệ phẫu thuật khúc xạ nhiều nhất Việt Nam. Tìm hiểu thêm về các phương pháp xóa cận tiên tiến tại https://uudai.matsaigon.com/
Tài liệu tham khảo
- Mathew, A., & Lea, M. (2025). What caused this patient’s sunken eye? JAAPA, 38(6), 47-49. DOI: 10.1097/01.JAA.0000000000000092
- Mawatari, Y., Fukushima, M., & Kawaji, T. (2017). Changes in Sunken Eyes Combined with Blepharoptosis after Levator Resection. Plastic and Reconstructive Surgery. Global Open, 5(12), e1616. https://doi.org/10.1097/GOX.0000000000001616
- National Collaborating Centre for Women’s and Children’s Health (UK). (2009). Diarrhoea and Vomiting Caused by Gastroenteritis: Diagnosis, Assessment and Management in Children Younger than 5 Years. NICE Clinical Guidelines, No. 84. RCOG Press. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK63845/
- Sherwin, J. C., Kokavec, J., & Thornton, S. N. (2015). Hydration, fluid regulation and the eye: in health and disease. Clinical & Experimental Ophthalmology, 43(8), 749-764. https://doi.org/10.1111/ceo.12546
