Nội dung bài viết

Ánh sáng xanh là gì? Tác hại, lợi ích & cách bảo vệ mắt hiệu quả

Ánh sáng xanh có bước sóng ngắn, xuất hiện tự nhiên từ ánh sáng mặt trời và chủ yếu phát ra từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính và đèn LED. Mặc dù có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp sinh học và duy trì sự tỉnh táo, việc tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh có thể gây mỏi mắt, khô mắt và tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng. Ngoài ra, ánh sáng xanh vào ban đêm còn làm giảm chất lượng giấc ngủ do ức chế sản xuất melatonin.

Để bảo vệ mắt và sức khỏe, bạn có thể áp dụng các biện pháp như sử dụng kính lọc ánh sáng xanh, giảm thời gian tiếp xúc với màn hình và điều chỉnh độ sáng của thiết bị. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả để giúp bạn hiểu rõ hơn về tác động của ánh sáng xanh và cách bảo vệ sức khỏe.

Ánh Sáng Xanh Là Gì? Tác Hại Của Ánh Sáng Xanh

Ánh sáng xanh là gì?

Ánh sáng xanh (HEV – High Energy Visible light) là loại ánh sáng có năng lượng cao, nằm trong phổ ánh sáng mà mắt người có thể cảm nhận. Nó có bước sóng từ 400-450 nanômét (nm), ngắn hơn so với các màu khác trong quang phổ như đỏ hay cam. Đặc điểm nổi bật của ánh sáng xanh là khi bước sóng càng ngắn, năng lượng càng cao, điều này khiến nó tác động mạnh mẽ đến mắt người hơn so với các loại ánh sáng nhìn thấy khác. Mặc dù được gọi là ánh sáng “xanh”, ánh sáng này có thể xuất hiện trong ánh sáng màu trắng hoặc màu khác. Ánh sáng xanh có năng lượng cao trong vùng ánh sáng nhìn thấy, nhưng vẫn yếu hơn tia UV và không gây bỏng mắt.

Ánh sáng xanh (HEV – High Energy Visible light) là loại ánh sáng có năng lượng cao, nằm trong phổ ánh sáng mà mắt người có thể cảm nhận

Các nguồn ánh sáng xanh

Mặt trời là nguồn ánh sáng xanh tự nhiên và lớn nhất mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày. Phần lớn lượng ánh sáng xanh mà con người nhận được đều đến từ ánh nắng mặt trời khi ở ngoài trời vào ban ngày. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, chúng ta ngày càng tiếp xúc nhiều hơn với ánh sáng xanh từ các nguồn nhân tạo. Dưới đây là 2 nguồn ánh sáng xanh phổ biến khác bao gồm:

Thiết bị điện tử: Máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh và tivi là những nguồn phát ra ánh sáng xanh mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày.
Hệ thống chiếu sáng: Đèn LED và đèn huỳnh quang cũng là nguồn phát ra ánh sáng xanh, đặc biệt là đèn LED được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hiện đại.

Lượng ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử vẫn ít hơn nhiều so với lượng ánh sáng xanh từ mặt trời. Tuy nhiên, thời gian tiếp xúc kéo dài với các thiết bị số hóa, đặc biệt là trong môi trường ánh sáng yếu, vẫn có thể gây ra một số tác động đối với mắt và sức khỏe.

Ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử vẫn ít hơn nhiều so với lượng ánh sáng xanh từ mặt trời

Ánh sáng xanh ảnh hưởng như nào đến mắt và sức khỏe?

Mặc dù ánh sáng xanh mang lại nhiều lợi ích, việc tiếp xúc quá mức hoặc vào thời điểm không phù hợp có thể gây ra một số tác động đến mắt và sức khỏe tổng thể. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về những ảnh hưởng này.

Ảnh hưởng đến mắt

Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe mắt. Những ảnh hưởng này gây khó chịu ngay lập tức và còn có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về thị lực nếu không được kiểm soát. Dưới đây là 5 ảnh hưởng chính của ánh sáng xanh đối với mắt:

Mỏi và khô mắt: Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử giảm độ tương phản hình ảnh, làm tăng áp lực lên mắt, gây mỏi và khô mắt do giảm tần suất chớp mắt.
Tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng: Mặc dù chưa có bằng chứng cho thấy ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử gây tổn thương võng mạc, nhưng tiếp xúc lâu dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt trong tương lai.
Hội chứng thị giác màn hình: Tiếp xúc lâu với thiết bị điện tử có thể gây mỏi mắt, khô mắt, nhức đầu.
Đục thủy tinh thể: Sự hấp thụ ánh sáng xanh bởi thủy tinh thể có thể góp phần vào quá trình lão hóa và dẫn đến đục thủy tinh thể.
Ảnh hưởng đến thị lực trẻ em: Trẻ em tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh có thể phát triển cận thị và các vấn đề về thị lực.

Hội chứng mỏi mắt kỹ thuật số là vấn đề phổ biến nhất khi sử dụng thiết bị điện tử lâu dài

Ảnh hưởng đến sức khỏe

Việc tiếp xúc với yếu tố này có thể gây ra ít nhất hai tác động tiêu cực đến làn da và cơ thể, những hệ quả này có thể ảnh hưởng đến sự khỏe mạnh của chúng ta nếu không được chú ý kịp thời:

Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi

Họ và tên *

Dịch vụ cần tư vấn *

Số điện thoại *

Đối với da: Quá trình lão hóa có thể được kích thích sớm, gây ra tình trạng da chảy xệ, mất độ đàn hồi, và làm tăng sắc tố da do tổn hại collagen và elastin. Ngoài ra, việc tiếp xúc thường xuyên có thể dẫn đến viêm da, đỏ da và nổi mụn do tăng sản xuất bã nhờn.
Đối với cơ thể: Tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh có thể gây mệt mỏi, mất ngủ và giảm khả năng tập trung, đồng thời làm gián đoạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.

Ánh sáng xanh ngăn cản cơ thể sản xuất melatonin - hormone

Ánh sáng xanh có khả năng ngăn cản cơ thể sản xuất melatonin – hormone quan trọng điều chỉnh giấc ngủ

Lợi ích ánh sáng xanh mang lại

Trên thực tế, không phải tất cả ánh sáng xanh đều có hại, nó mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe và hoạt động hàng ngày của chúng ta. Dưới đây là 4 lợi ích mà ánh sáng xanh mang lại:

Tăng cường sự tỉnh táo và nhận thức: Ánh sáng xanh giúp não bộ duy trì trạng thái tỉnh táo và tập trung tốt hơn trong suốt cả ngày. Nó kích thích hoạt động tinh thần và giúp bạn làm việc hiệu quả hơn.
Cải thiện tâm trạng: Tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể nâng cao tâm trạng và giảm triệu chứng trầm cảm.
Điều chỉnh nhịp sinh học: Ánh sáng xanh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chu kỳ ngủ-thức tự nhiên của cơ thể (nhịp sinh học circadian). Vào ban ngày, nó giúp cơ thể biết đây là thời gian hoạt động và duy trì sự tỉnh táo.
Hỗ trợ trí nhớ và chức năng nhận thức: Nghiên cứu cho thấy ánh sáng xanh có thể cải thiện khả năng ghi nhớ và các chức năng nhận thức khác của não bộ.

Ngoài ra, việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (nguồn ánh sáng xanh tự nhiên) còn rất quan trọng đối với sự phát triển thị giác ở trẻ em.

Ánh sáng xanh giúp duy trì chu kỳ ngủ-thức tự nhiên của cơ thể

Ánh sáng xanh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chu kỳ ngủ-thức tự nhiên của cơ thể

Các biện pháp giúp hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh

Để bảo vệ mắt và duy trì sức khỏe tốt khi sử dụng thiết bị điện tử, bạn có thể áp dụng 8 biện pháp sau:

Quy tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút làm việc, nghỉ 20 giây và nhìn vào vật cách xa ít nhất 6 mét để thư giãn mắt.
Dùng thuốc nhỏ mắt: Sử dụng thuốc nhỏ mắt giả lệ để giảm khô mắt khi làm việc lâu trên máy tính.
Sử dụng kính chống lóa và ánh sáng xanh: Kính chống lóa giúp giảm phản chiếu, còn kính lọc ánh sáng xanh chỉ hỗ trợ giảm chói cho một số người và không cần thiết để bảo vệ mắt vì thiết bị điện tử không gây tổn hại trực tiếp đến mắt.
Bộ lọc màn hình: Dán miếng dán bảo vệ màn hình hoặc sử dụng chế độ lọc ánh sáng xanh tích hợp để giảm ánh sáng xanh.
Điều chỉnh cài đặt màn hình: Tăng độ tương phản, giảm độ sáng và sử dụng chế độ ban đêm để giảm căng thẳng mắt.
Hạn chế sử dụng thiết bị trước khi ngủ: Tránh dùng thiết bị 2-3 giờ trước khi ngủ để cải thiện giấc ngủ.
Dành thời gian ngoài trời: Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên giúp điều chỉnh nhịp sinh học và bảo vệ sức khỏe mắt.
Cập nhật toa kính: Đảm bảo toa kính đúng độ để tránh căng thẳng mắt khi làm việc trên màn hình.

Nếu áp dụng các biện pháp trên trong vài tuần mà vẫn còn vấn đề về mắt, bạn nên đặt lịch khám với bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn giải pháp phù hợp hơn.

Thuốc nhỏ mắt giả lệ (artificial tears) giúp làm ẩm mắt và giảm tình trạng khô mắt khi làm việc lâu trên máy tính

Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử không gây tổn thương trực tiếp đến mắt, nhưng nếu tiếp xúc quá nhiều, nó có thể dẫn đến mỏi mắt và rối loạn giấc ngủ. Cần phân biệt rõ ánh sáng xanh nhân tạo từ thiết bị với ánh sáng xanh tự nhiên từ mặt trời. Ánh sáng xanh tự nhiên có tác dụng điều chỉnh nhịp sinh học và giúp duy trì sự tỉnh táo, trong khi ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể gây căng thẳng cho mắt.

Để bảo vệ sức khỏe, việc giảm thời gian tiếp xúc với thiết bị, sử dụng kính lọc ánh sáng xanh và điều chỉnh cài đặt màn hình là rất quan trọng. Những biện pháp này sẽ giúp chăm sóc mắt đúng cách, từ đó duy trì thị lực khỏe mạnh lâu dài.

Danh Sách Nguồn Tham Khảo