Nội dung bài viết

Mắt bị đỏ dấu hiệu bệnh gì? Hướng dẫn điều trị và phòng ngừa

Mắt bị đỏ là dấu hiệu đặc trưng xảy ra khi các mạch máu trong kết mạc (lòng trắng mắt) bị giãn nở. Tình trạng này có thể xuất phát từ nguyên nhân sinh lý như mệt mỏi, thiếu ngủ, dị ứng, hay nghiêm trọng hơn, là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý về mắt như viêm kết mạc, viêm giác mạc, tăng nhãn áp…

Để khắc phục tạm thời, bạn có thể nhỏ nước mắt nhân tạo và nghỉ ngơi. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, việc thăm khám chuyên khoa là cần thiết để loại trừ các nguy cơ nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, nguy cơ mắc phải các bệnh gì và hướng dẫn các phương pháp chăm sóc, phòng ngừa mắt bị đỏ hiệu quả.

Tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục mắt bị đỏ

Mắt bị đỏ dấu hiệu bệnh gì? Cách khắc phục an toàn và hiệu quả

Mắt bị đỏ là gì?

Mắt đỏ là tình trạng lòng trắng mắt chuyển sang màu hồng hoặc đỏ do các mạch máu nhỏ trên kết mạc bị giãn nở hoặc vỡ ra. Về cơ chế, mắt đỏ được chia thành 2 dạng chính: Xung huyết kết mạc (Congestion) do giãn nở mạch máu và xuất huyết dưới kết mạc (Subconjunctival Hemorrhage) do mạch máu bị vỡ.

Nhiều người thường nhầm mắt bị đỏ với đau mắt đỏ (viêm kết mạc), nhưng thực tế nguyên nhân rất đa dạng. Một sốtrường hợp mắt đỏ khu trú ở góc mắt có thể do mộng mắt phát triển, gây kích ứng và làm giãn các mạch máu vùng kết mạc. Hoặc chỉ là phản ứng sinh lý nhẹ và tự khỏi (đeo kính áp tròng sai cách, dị ứng, thiếu ngủ,…).

Nhiều người thường nhầm mắt đỏ với đau mắt đỏ (viêm kết mạc), nhưng thực tế nguyên nhân rất đa dạng

Mắt bị đỏ là dấu hiệu của bệnh gì?

Mắt đỏ không chỉ là triệu chứng đơn thuần mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo 8 bệnh lý nhãn khoa khác nhau. Một số trường hợp có thể tự khỏi, nhưng cũng có bệnh cần can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng ảnh hưởng đến thị lực.

1. Đau mắt đỏ (viêm kết mạc)

Viêm kết mạc là nguyên nhân phổ biến nhất gây mắt đỏ, chiếm 60-70% trường hợp đến khám bệnh viện. Khi vi khuẩn, virus hoặc dị nguyên (phấn hoa, lông thú cưng,…) xâm nhập, hệ miễn dịch kích hoạt phản ứng viêm, làm giãn mạch máu kết mạc, tăng tiết dịch và gây đỏ, sưng mắt.

Dấu hiệu đặc trưng để nhận biết viêm kết mạc là mắt đỏ đều cả hai bên (hoặc lần lượt), tiết dịch màu trắng/vàng/xanh (tùy loại), ngứa hoặc rát, mi mắt dính chặt khi ngủ dậy (đặc biệt viêm do vi khuẩn), và thường không ảnh hưởng thị lực.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Chườm lạnh 10-15 phút, 3-4 lần/ngày để giảm sưng, ngứa và làm dịu mắt hiệu quả
Vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý 0.9% 2-3 lần/ngày để rửa sạch dịch tiết và vi khuẩn
Dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh (viêm do vi khuẩn) hoặc kháng histamine (viêm dị ứng) theo đơn bác sĩ
Rửa tay thường xuyên, không dùng chung khăn mặt/gối để tránh lây lan cho người khác
Không đeo kính áp tròng trong thời gian điều trị để tránh kích ứng và tái nhiễm trùng thêm

Đau mắt đỏ là viêm bề mặt mắt do nhiễm trùng hoặc kích ứng

Đau mắt đỏ (viêm kết mạc) là tình trạng viêm bề mặt mắt do nhiễm trùng hoặc kích ứng.

2. Xuất huyết dưới kết mạc

Xuất huyết dưới kết mạc xảy ra khi mạch máu nhỏ trong lòng trắng mắt vỡ do áp lực tăng đột ngột (ho, hắt hơi, rặn mạnh) hoặc chấn thương nhẹ. Máu thoát ra tích tụ dưới kết mạc, tạo mảng đỏ tươi rõ rệt nhưng không gây đau vì không có tổn thương mô sâu.

Dấu hiệu đặc trưng là mảng đỏ tươi, ranh giới rõ ràng trên một phần hoặc toàn bộ lòng trắng mắt, thường chỉ ở một bên, hoàn toàn không đau, không tiết dịch, không ngứa, không ảnh hưởng thị lực, và tự khỏi sau 7-14 ngày khi cơ thể hấp thụ máu.

Biện pháp xử lý và phòng ngừa:

Không cần điều trị đặc hiệu, máu sẽ tự tan dần sau 1-2 tuần, màu đỏ chuyển sang vàng rồi mất
Dùng nước mắt nhân tạo không chất bảo quản nếu có cảm giác khô hoặc khó chịu nhẹ ở mắt
Tránh dụi mắt mạnh tay, không nâng vật nặng trong thời gian điều trị để tránh tăng áp lực mắt
Kiểm soát huyết áp cao, tránh táo bón (rặn quá mạnh) để giảm nguy cơ tái phát xuất huyết
Khám bác sĩ nếu xuất huyết tái phát > 2-3 lần/tháng để kiểm tra rối loạn đông máu hoặc bệnh lý nền

Mạch máu nhỏ trong lòng trắng vỡ gây xuất huyết dưới kết mạc

Xuất huyết dưới kết mạc xảy ra khi một mạch máu nhỏ trong lòng trắng mắt bị vỡ, tạo nên mảng đỏ tươi nổi bật trên bề mặt mắt.

3. Khô mắt

Khô mắt xảy ra khi mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc nước mắt bốc hơi quá nhanh, khiến bề mặt giác mạc và kết mạc bị tổn thương vi mô. Khi đó, mắt kích hoạt phản ứng viêm bù trừ, làm giãn mạch máu, gây đỏ, rát và tiết nước mắt phản xạ.

Dấu hiệu đặc trưng là mắt đỏ nhẹ, rát, ngứa mắt hoặc cộm (như có cát trong mắt), chảy nước mắt bù trừ, nhạy cảm với ánh sáng/gió/khói, mỏi mắt khi đọc sách hoặc nhìn màn hình lâu, và thường nặng hơn vào cuối ngày.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Nhỏ nước mắt nhân tạo không chất bảo quản 4-6 lần/ngày để bổ sung độ ẩm cho bề mặt mắt
Chườm ấm 5-10 phút, 2-3 lần/ngày để làm mềm tuyến meibomian, cải thiện chất lượng nước mắt
Áp dụng quy tắc 20-20-20 khi dùng màn hình: cứ 20 phút nhìn xa 6m trong 20 giây để giảm mỏi
Bổ sung omega-3 từ cá hồi, cá thu hoặc viên uống để cải thiện tuyến tiết dầu, giảm viêm mắt
Dùng máy phun sương hoặc giữ độ ẩm phòng 40-50% để giảm bốc hơi nước mắt, đặc biệt mùa khô

Lượng nước mắt tiết không đủ có thể gây khô giác mạc, làm mắt đỏ rát.

4. Viêm màng bồ đào

Viêm màng bồ đào là viêm lớp mạch máu giữa của nhãn cầu (mống mắt, thể mi, hắc mạc) do nhiễm trùng, chấn thương hoặc bệnh tự miễn. Khi màng bồ đào viêm, mạch máu giãn nở, tiết chất viêm vào dịch kính, gây đỏ quanh giác mạc, đau sâu trong mắt và nhìn mờ.

Dấu hiệu đặc trưng là mắt đỏ tập trung vòng quanh giác mạc (đỏ hình vòng tròn), đau từ mức độ vừa đến nặng (đau sâu trong mắt), sợ ánh sáng dữ dội, nhìn mờ, đồng tử co nhỏ, và có thể kèm đau đầu, buồn nôn.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi

Họ và tên *

Dịch vụ cần tư vấn *

Số điện thoại *

Khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng để điều trị bằng corticosteroid, thuốc giãn đồng tử và kháng sinh
Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh thông thường vì không hiệu quả và có thể gây biến chứng
Đeo kính râm khi ra ngoài trời để giảm kích ứng, đồng thời theo dõi nếu mắt bị nhức sâu bên trong để bác sĩ điều chỉnh liều lượng thuốc.
Kiểm soát bệnh lý nền (viêm khớp, lupus) nếu có để giảm nguy cơ tái phát viêm màng bồ đào
Khám mắt định kỳ 3-6 tháng/lần sau điều trị để theo dõi biến chứng như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp

Viêm màng bồ đào làm cho mắt đỏ, đau nhức, sợ ánh sáng

Viêm màng bồ đào thường có biểu hiện đỏ mắt, đau từ mức độ vừa đến nặng, sợ ánh sáng và nhìn mờ.

5. Glôcôm góc đóng cấp tính

Glôcôm góc đóng cấp tính xảy ra khi mống mắt chặn hoàn toàn đường thoát dịch nhãn cầu, làm nhãn áp tăng đột ngột (> 40-50 mmHg). Áp lực cao này chèn ép dây thần kinh thị giác, gây tổn thương không hồi phục, đồng thời làm giãn mạch máu, gây đỏ và đau mắt dữ dội. Tình trạng nhãn áp tăng cao này vô cùng nguy hiểm. Để hiểu rõ cơ chế gây mất thị lực, bạn nên tham khảo bài viết glocom là gì từ Mắt Sài Gòn.

Dấu hiệu đặc trưng là mắt đỏ kèm đau dữ dội (đau như kim đâm), nhìn mờ đột ngột, thấy quầng sáng hoặc cầu vồng quanh đèn, giác mạc phù nề, đồng tử giãn to và không co lại khi soi đèn, kèm đau đầu, buồn nôn hoặc nôn.

Biện pháp xử lý khẩn cấp và phòng ngừa:

ĐẾN NGAY BỆNH VIỆN MẮT trong 2-4 giờ đầu để giảm nhãn áp bằng thuốc và phẫu thuật laser khẩn cấp
Không tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc chườm mắt vì không giảm nhãn áp, có thể làm chậm trễ điều trị
Khám mắt định kỳ 6-12 tháng/lần nếu > 40 tuổi hoặc có nguy cơ cao (cận thị cao, tiền sử gia đình)
Điều trị phòng ngừa mắt bên kia bằng laser vì nguy cơ phát triển glôcôm cấp ở mắt còn lại rất cao

Glocom góc đóng cấp tính là bệnh nguy hiểm gây mắt thị lực và đỏ mắt là dấu hiệu cần để ý.

6. Viêm loét giác mạc

Viêm loét giác mạc là tình trạng nhiễm trùng hoặc tổn thương lớp trong suốt phủ trước nhãn cầu do vi khuẩn, virus, nấm hoặc chấn thương. Khi giác mạc bị viêm, mạch máu kết mạc xung quanh giãn nở, tạo vòng đỏ quanh giác mạc, kèm đau và tiết dịch mủ.

Dấu hiệu đặc trưng là mắt đỏ tập trung vòng quanh giác mạc, đau từ mức độ vừa đến dữ dội (đau rát, đau như kim đâm), sợ ánh sáng mạnh (khó mở mắt nơi sáng), chảy nước mắt nhiều, nhìn mờ, có vết loét trắng hoặc xám trên giác mạc khi khám bằng kính sinh hiển vi.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng để điều trị bằng kháng sinh nhỏ mắt mạnh (mỗi 1-2 giờ/lần ban đầu)
Không tự ý dùng thuốc hoặc chườm mắt vì có thể làm nặng nhiễm trùng, gây thủng giác mạc nguy hiểm
Tháo kính áp tròng ngay lập tức và ngừng đeo cho đến khi loét giác mạc lành hoàn toàn (2-4 tuần)
Vệ sinh kính áp tròng đúng cách, thay dung dịch hàng ngày để tránh nhiễm trùng, không đeo kính đi ngủ
Đeo kính bảo hộ khi làm việc với hóa chất/bụi để bảo vệ giác mạc khỏi chấn thương và nhiễm trùng

Viêm loét giác mạc khiến mắt bị đỏ kèm theo đau và tiết dịch mủ.

7. Viêm bờ mi mắt

Viêm bờ mi là viêm mạn tính ở rìa mí mắt do vi khuẩn (Staphylococcus) phát triển quá mức, rối loạn tuyến meibomian hoặc ký sinh trùng Demodex. Khi bờ mi viêm, tuyến dầu bị tắc nghẽn, vi khuẩn sinh sản mạnh, gây đỏ, sưng mi và mạch máu kết mạc giãn nở, làm đỏ mắt.

Dấu hiệu đặc trưng là mi mắt đỏ, sưng nhẹ, có vảy trắng hoặc vàng bám quanh gốc lông mi (giống gàu), ngứa hoặc rát mi, rụng lông mi, ghèn nhiều buổi sáng, và mắt đỏ nhẹ (thường cả hai bên), có cảm giác như có cát trong mắt.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Chườm ấm mi mắt 5-10 phút, 2-3 lần/ngày để làm mềm vảy gàu, thông tuyến meibomian bị tắc nghẽn
Vệ sinh mi mắt bằng dung dịch chuyên dụng hoặc nước ấm sau khi chườm để loại bỏ vảy gàu và vi khuẩn
Dùng thuốc mỡ kháng sinh bôi bờ mi (theo đơn bác sĩ) nếu viêm do vi khuẩn gây ra nặng
Tẩy trang kỹ mi mắt mỗi tối trước khi ngủ để loại bỏ mỹ phẩm, bụi bẩn gây tắc tuyến dầu
Bổ sung omega-3 từ cá hồi, cá thu để cải thiện chất lượng dầu tiết ra từ tuyến meibomian, giảm viêm

Mắt bị đỏ do viêm bờ mi thường xuất hiện ở cả 2 bên.

8. Mụn lẹo (lẹo mắt)

Mụn lẹo là nhiễm trùng cấp tính tuyến dầu ở bờ mi do vi khuẩn Staphylococcus aureus, thường xảy ra khi tuyến bị tắc nghẽn. Vi khuẩn xâm nhập, gây viêm, tích tụ mủ, tạo khối sưng đau ở mi. Khi bị lẹo, vùng mí mắt bị sưng tấy và đỏ rực, gây cảm giác đau nhức và nhạy cảm rõ rệt khi chạm vào.

Dấu hiệu đặc trưng là khối sưng đỏ, đau nhức ở bờ mi hoặc bên trong mi mắt, thường có chấm vàng (mủ) ở đỉnh sau 2-3 ngày, mi sưng phù (đôi khi sưng cả mi), cảm giác như có vật lạ trong mắt, chảy nước mắt và nhạy cảm với ánh sáng nhẹ.

Biện pháp điều trị và phòng ngừa:

Chườm ấm mi mắt 10-15 phút, 3-4 lần/ngày để tăng tuần hoàn máu, giúp mủ thoát ra nhanh hơn
Không nặn hoặc chọc mụn lẹo vì có thể làm lan nhiễm trùng sang vùng sâu hơn, gây biến chứng nghiêm trọng
Vệ sinh mi mắt bằng nước muối sinh lý 0.9% 2-3 lần/ngày để giữ sạch, tránh tái nhiễm trùng thêm
Khám bác sĩ nếu mụn lẹo không vỡ sau 5-7 ngày để được rạch dẫn lưu hoặc dùng thuốc kháng sinh
Tẩy trang kỹ mi mắt, rửa tay trước khi chạm vào mắt để tránh vi khuẩn xâm nhập tuyến dầu, gây mụn lẹo
Nếu khối sưng không đau nhưng kéo dài và cứng lại, có thể lẹo đã chuyển sang dạng chắp mắt, cần can thiệp y tế để chích nạo mủ.

Khối u nhỏ xuất hiện bên trong mí mắt là mụn lẹo

Mụn lẹo là khối u nhỏ màu đỏ, đau, thường xuất hiện ở bờ mi hoặc bên trong mí mắt.

Khi nào mắt bị đỏ cần đi khám bác sĩ?

Mặc dù nhiều trường hợp mắt đỏ có thể tự khỏi với chăm sóc tại nhà, nhưng nếu xuất hiện 8 dấu hiệu cảnh báo dưới đây, bạn nên đi khám bác sĩ nhãn khoa ngay để tránh biến chứng nghiêm trọng.

Đỏ mắt không cải thiện: Tình trạng không giảm sau 1–2 ngày dù đã chăm sóc đúng cách.
Đau nhức mắt: Đau sâu trong mắt hoặc tăng khi tiếp xúc ánh sáng là dấu hiệu nguy hiểm.
Thay đổi thị lực: Nhìn mờ, giảm thị lực hoặc cảm giác nhìn kém hơn bình thường.
Nhạy cảm với ánh sáng: Khó mở mắt khi ở nơi sáng, kèm chói hoặc chảy nước mắt.
Chảy dịch bất thường: Mắt tiết dịch màu vàng hoặc xanh, gợi ý nhiễm trùng do vi khuẩn.
Cảm giác có dị vật: Cảm thấy như có vật thể lạ trong mắt, dù đã cố gắng loại bỏ.
Kèm đau đầu hoặc buồn nôn: Đau đầu dữ dội, nôn ói, nhìn thấy quầng sáng quanh đèn – dấu hiệu điển hình của glôcôm cấp.
Tiền sử chấn thương hoặc dùng thuốc: Bị chấn thương đầu gần đây hoặc đang dùng thuốc làm loãng máu.

8 dấu hiệu cảnh báo về mắt cần đi khám bác sĩ

Nếu xuất hiện 8 dấu hiệu cảnh báo trên, bạn nên đi khám bác sĩ nhãn khoa ngay để tránh biến chứng nghiêm trọng

Cách phòng ngừa đỏ mắt tái phát

Để bảo vệ đôi mắt khỏi tình trạng đỏ tái phát, bạn cần duy trì 5 thói quen chăm sóc hàng ngày. Những biện pháp đơn giản này giúp ngăn ngừa kích ứng, giảm nguy cơ nhiễm trùng và giữ cho mắt luôn khỏe mạnh.

Vệ sinh tay đúng cách: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, tránh dụi hoặc chạm vào mắt bằng tay chưa rửa để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Giảm căng thẳng cho mắt: Hạn chế thời gian nhìn màn hình máy tính, điện thoại và áp dụng quy tắc 20-20-20 (cứ mỗi 20 phút làm việc, hãy nhìn đi chỗ khác cách khoảng 6 mét trong 20 giây) để mắt được nghỉ ngơi.
Bảo vệ mắt khỏi tác nhân bên ngoài: Đeo kính râm có khả năng chặn 99-100% tia UV khi ra ngoài trời và đeo kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường có bụi, hóa chất hoặc chơi thể thao.
Tránh dị nguyên và kích ứng: Tránh xa khói thuốc, bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác bằng cách sử dụng máy lọc không khí hoặc đóng cửa sổ vào mùa phấn hoa cao điểm.
Duy trì sức khỏe tổng thể: Duy trì cân nặng khỏe mạnh, kiểm soát tốt lượng đường trong máu (đặc biệt quan trọng với người tiểu đường) để phòng ngừa các biến chứng về mắt, và bỏ thuốc lá vì hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý về mắt.

Đeo kính râm có khả năng chặn 99-100% tia UV khi ra ngoài trời

Mắt bị đỏ là dấu hiệu thường gặp nhưng có thể phản ánh nhiều vấn đề khác nhau về sức khỏe mắt. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các biểu hiện bất thường và chủ động chăm sóc mắt đúng cách sẽ giúp bạn duy trì đôi mắt khỏe mạnh, hạn chế rủi ro và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc thăm khám sớm giúp tầm soát các bệnh về mắt nguy hiểm và bảo vệ thị lực bền vững cho bạn.

Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn là hệ thống bệnh viện chuyên khoa mắt ngoài công lập lớn nhất Việt Nam, luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi nhu cầu chăm sóc và điều trị bệnh lý nhãn khoa. Với đội ngũ bác sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ nhãn khoa đầu ngành giàu kinh nghiệm, tiêu chuẩn điều trị chất lượng vàng và trải nghiệm khách hàng vượt trội, Mắt Sài Gòn tự hào là điểm đến tin cậy cho sức khỏe thị lực của bạn. Đặc biệt, chúng tôi sở hữu dải công nghệ phẫu thuật khúc xạ đa dạng và hiện đại nhất Việt Nam. Tìm hiểu thêm về các phương pháp xóa cận tiên tiến tại https://uudai.matsaigon.com/

Tài liệu tham khảo