Mỏi mắt là tình trạng mắt cảm thấy mệt mỏi, khó chịu. Nguyên nhân chính gây mỏi mắt bao gồm việc sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều, môi trường làm việc không phù hợp và các bệnh lý về mắt chưa được phát hiện. Những yếu tố này không chỉ gây khó chịu tức thời mà còn có thể dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Bài viết này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về tình trạng mỏi mắt, từ nguyên nhân đến phương pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp.
Mỏi mắt là gì?
Mỏi mắt là tình trạng khá phổ biến, xảy ra khi mắt phải làm việc với cường độ cao trong thời gian dài. Đây là một tập hợp các triệu chứng xuất hiện do mắt phải gắng sức quá mức, bao gồm cảm giác mệt mỏi, khó chịu, và đôi khi thị lực cũng bị ảnh hưởng.. Hiện tượng này thường gặp khi đọc sách quá lâu, lái xe đường dài, nhìn lâu vào màn hình máy tính hoặc các thiết bị điện tử khác¹.
Mắt mỏi có thể gây phiền nhiễu đáng kể cho sinh hoạt hàng ngày, nhưng tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất nếu mắt được thư giãn đúng cách. Tuy nhiên, mỏi mắt cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh lý về mắt cần được chú ý và điều trị kịp thời.
Khi mắt mệt mỏi vì phải làm việc nhiều và tập trung trong thời gian dài, các cơ điều tiết trong mắt sẽ bị căng thẳng. Điều này dẫn đến cảm giác đau nhức, khó chịu và có thể kèm theo các triệu chứng như đau đầu, mờ mắt hoặc khó tập trung.
Mỏi mắt xảy ra khi mắt phải làm việc với cường độ cao trong thời gian dài
Triệu chứng của mỏi mắt
Khi mắt bị mỏi, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, đau nhức hoặc ngứa ở vùng mắt. Đồng thời, mắt có thể chảy nước hoặc khô. Bạn có thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tiêu cự để nhìn xa sau thời gian dài tập trung vào công việc cận.
Mỏi mắt còn đi kèm với 6 triệu chứng sau:
- Cảm giác rát và bỏng ở mắt
- Nhìn mờ hoặc nhìn đôi
- Khó tập trung
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Đau đầu
- Đau mỏi vùng cổ, vai, lưng do căng thẳng cơ bắp
Mỏi mắt còn gây rát mắt, nhìn mờ, khó tập trung, nhạy sáng, đau đầu và đau mỏi cổ vai gáy
Nguyên nhân mỏi mắt
Mỏi mắt chủ yếu do sử dụng thiết bị điện tử lâu, ánh sáng xanh từ màn hình, môi trường khô hanh, tia UV, hoặc các bệnh lý như khô mắt, đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng. Đồng thời, các thói quen sinh hoạt không tốt cũng gây ra tình trạng mỏi mắt. Dưới đây là 5 nguyên nhân chính được các chuyên gia nhãn khoa xác định.
Hội chứng thị giác màn hình
Mắt mỏi kèm theo việc khó tập trung và đau đầu là một trong những biểu hiện thường thấy của hội chứng thị giác màn hình¹. Nguyên nhân chủ yếu là do mắt bị tác động bởi ánh sáng xanh nguy hiểm phát ra từ các thiết bị màn hình như máy tính, máy tính bảng, điện thoại và tivi.
Ánh sáng nguy hiểm từ đèn LED và đèn huỳnh quang cũng góp phần gây ra tình trạng này¹. Ánh sáng xanh này tác động trực tiếp lên võng mạc, gây tổn thương các tế bào thị giác và làm chết tế bào võng mạc.
Hậu quả nghiêm trọng của việc tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh bao gồm rối loạn điều tiết mắt, suy giảm thị lực và tăng nguy cơ mù lòa. Đây là lý do vì sao việc hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử và áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt là vô cùng quan trọng.
Hội chứng thị giác màn hình là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mỏi mắt
Đục thủy tinh thể
Mắt mỏi kèm theo nhìn mờ, thấy chấm đen và lóa sáng là những biểu hiện đặc trưng của bệnh đục thủy tinh thể¹. Thủy tinh thể bị mờ đục do tác động của các chất có hại bên trong cơ thể và môi trường bên ngoài.
Cấu trúc thủy tinh thể bị biến tính, gây biến đổi tỉ lệ và cấu trúc các phân tử protein. Kết quả là thủy tinh thể không còn mềm dẻo và giảm khả năng điều tiết linh hoạt như trước.
Ở giai đoạn sớm, đục thủy tinh thể ít có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện khi khám chuyên khoa mắt¹. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn muộn, bệnh nhân sẽ gặp phải tình trạng nhìn màu không chuẩn, thấy bóng mờ, chấm đen, vệt sáng và lóa mắt khi tiếp xúc với ánh sáng cường độ mạnh.
Thủy tinh thể bị mờ đục do tác động của các chất có hại bên trong cơ thể và môi trường bên ngoài
Khô mắt
Mắt mỏi kèm theo hiện tượng khô rát là dấu hiệu của hội chứng khô mắt. Tình trạng này có thể do nhiều yếu tố môi trường gây ra, bao gồm làm việc trong môi trường máy điều hòa, thời tiết nóng bức và không khí ô nhiễm khói bụi.
Tia cực tím trong ánh sáng mặt trời và các hóa chất độc hại trong không khí cũng góp phần làm tăng tình trạng khô mắt. Đây không chỉ là những yếu tố khiến mắt bị khô mà còn tăng nguy cơ suy giảm thị lực.
Yếu tố tuổi tác đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành khô mắt. Khi tuổi tác tăng lên, lượng nước mắt và chức năng duy trì độ ẩm của phim nước mắt sẽ giảm dần. Đặc biệt, phụ nữ sau mãn kinh thường gặp phải các vấn đề về khô mắt do sự thay đổi nội tiết tố.
Thoái hóa điểm vàng
Mắt mỏi kèm theo việc nhìn hình méo mó và song thị là những triệu chứng đặc trưng của thoái hóa điểm vàng. Trong cuộc sống hiện đại, ánh sáng nguy hiểm phát ra từ màn hình các thiết bị điện tử và nguồn ánh sáng nhân tạo chính là tác nhân chủ yếu gây nên bệnh lý này.
Khi ánh sáng xanh tác động vào đáy mắt (võng mạc), nó sẽ gây tổn thương và làm chết các tế bào võng mạc. Quá trình này diễn ra từ từ nhưng liên tục, khiến mắt bị tổn thương và suy yếu, dẫn đến thoái hóa hoàng điểm.
Triệu chứng đặc trưng nhất của thoái hóa hoàng điểm là nhìn hình biến dạng, méo mó. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn xuất hiện các dấu hiệu khác như mắt mờ vùng trung tâm, nhìn có ám điểm (điểm mờ đen) trước mắt và rối loạn thị lực màu.
Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi
Một số nguyên nhân khác
Sử dụng màn hình kỹ thuật số hàng ngày trong vài giờ mỗi lần là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mỏi mắt. Khi sử dụng máy tính, mắt ít chớp hơn bình thường, trong khi chớp mắt nhiều giúp hạn chế khô và mỏi mắt.
Nhìn màn hình kỹ thuật số ở khoảng cách quá ngắn cũng là yếu tố gây căng thẳng cho mắt. Việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật số có ánh sáng chói hoặc phản chiếu sẽ làm tăng mức độ mệt mỏi của mắt.
Mất cân bằng cơ mắt hoặc thị lực không được điều trị đúng cách có thể gây ra mỏi mắt liên tục. Các yếu tố khác bao gồm ánh sáng chói trên màn hình, ngồi sai tư thế, đọc sách liên tục không để mắt nghỉ ngơi, lái xe đường dài và các hoạt động tập trung mắt quá nhiều.
Nhìn màn hình kỹ thuật số ở khoảng cách quá ngắn là yếu tố gây căng thẳng cho mắt
Cách điều trị mỏi mắt
Khi có biểu hiện mắt nhức mỏi, quý bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ có chỉ định điều trị phù hợp tùy từng trường hợp cụ thể¹.
Đối với tình trạng khô mắt, có thể sử dụng nước mắt nhân tạo để khắc phục và làm giảm triệu chứng. Đây là phương pháp điều trị đơn giản nhưng hiệu quả trong việc bổ sung độ ẩm cho mắt.
Bổ sung vitamin đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị mỏi mắt. Các loại vitamin A, C, E, B-complex và kẽm với liều lượng thích hợp rất quan trọng cho sức khỏe của mắt. Những vitamin này có chứa chất chống oxy hóa và các thành phần giúp cải thiện sức khỏe mắt, làm giảm mỏi mắt hiệu quả.
Trong trường hợp mỏi mắt kéo dài hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng, quý bệnh nhân nên đến các cơ sở chuyên khoa về mắt để được tư vấn và thăm khám chi tiết. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Nước mắt nhân tạo giảm triệu chứng mỏi mắt
Cách phòng ngừa mỏi mắt
Việc phòng ngừa mỏi mắt hiệu quả đòi hỏi sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt hàng ngày. Trước tiên, quý bệnh nhân không nên dụi mắt vì hành động này có thể gây xước giác mạc và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào mắt.
Nên đeo kính bảo vệ khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và bức xạ mặt trời. Việc hạn chế sử dụng smartphone, máy tính, máy tính bảng và xem tivi sẽ giúp giảm thiểu tác động của ánh sáng xanh lên mắt.
Điều chỉnh độ sáng phù hợp khi đọc sách hoặc xem tivi là điều cần thiết. Ánh sáng cần được đảm bảo ở mức dễ chịu cho mắt, không quá sáng cũng không quá tối. Áp dụng quy tắc 20-20-20 là phương pháp hiệu quả: cứ sau 20 phút làm việc, nghỉ ngơi mắt khoảng 20 giây và nhìn vào vật cách khoảng 6 mét¹. Nháy mắt cũng giúp giữ ẩm cho mắt, ngăn ngừa tình trạng khô mắt – nguyên nhân chính gây mỏi mắt. Do đó, nháy mắt hoàn toàn và chủ động trong mỗi lần nghỉ ngơi sẽ giúp bảo vệ mắt và giảm cảm giác khó chịu khi làm việc lâu với màn hình.
Giữ vị trí ngồi thích hợp bằng cách sử dụng ghế có thể thay đổi vị trí hoặc điều chỉnh màn hình máy tính để đảm bảo góc nhìn tốt. Chớp mắt thường xuyên để làm ẩm mắt, đặc biệt khi ngồi trong môi trường máy lạnh hoặc điều hòa. Ngồi đúng tư thế với mắt cách màn hình 50-60cm và tâm màn hình thấp hơn mắt 10-20cm sẽ giúp giảm căng thẳng cho mắt.
Giữ vị trí ngồi thích hợp hoặc điều chỉnh màn hình máy tính để đảm bảo góc nhìn tốt
Câu hỏi thường gặp về mỏi mắt
Mỏi mắt nên ăn gì?
Khi bị mỏi mắt, quý bệnh nhân nên ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe mắt. Thực phẩm giàu Vitamin A như khoai lang, cà rốt, bí đỏ giúp cải thiện thị lực. Vitamin E từ hạnh nhân, hướng dương, bơ có tác dụng chống oxy hóa. Omega-3 từ cá hồi, cá mòi, hạt lanh hỗ trợ chức năng mắt và giảm khô mắt.
Khi bị mỏi mắt nên ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe mắt
Mỏi mắt có bị cận không?
Mỏi mắt không phải là cận thị nhưng có thể là triệu chứng của cận thị hoặc do các yếu tố khác gây ra. Vì vậy, quý bệnh nhân cần kiểm tra tình trạng sức khỏe mắt để xem có mắc bệnh khúc xạ về mắt không. Việc thăm khám bởi bác sĩ nhãn khoa sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
Cần thăm khám kiểm tra tình trạng mắt để xem có mắc bệnh khúc xạ về mắt không
Mỏi mắt thiếu chất gì?
Mỏi mắt có thể do thiếu Vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B2, B12) giúp bảo vệ dây thần kinh mắt, hỗ trợ trao đổi chất và giảm nhức mỏi. Thiếu Vitamin A có thể gây khô mắt và giảm thị lực. Ngoài ra, mỏi mắt còn có thể liên quan đến việc thiếu Omega-3, chất này giúp bôi trơn mắt và giảm khô mắt
Mỏi mắt có thể do thiếu Vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B2, B12)
Mỏi mắt là vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả khi được phát hiện sớm. Việc hiểu rõ nguyên nhân từ hội chứng thị giác màn hình đến các bệnh lý như đục thủy tinh thể, khô mắt và thoái hóa điểm vàng sẽ giúp quý bệnh nhân có biện pháp bảo vệ phù hợp.
Áp dụng các biện pháp phòng ngừa như quy tắc 20-20-20, điều chỉnh môi trường làm việc và bổ sung dinh dưỡng cần thiết là những bước quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt. Khi có triệu chứng mỏi mắt kéo dài, việc thăm khám và điều trị kịp thời tại cơ sở y tế chuyên khoa là điều cần thiết.
Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn tự hào là đơn vị chuyên khoa mắt lớn nhất Việt Nam, với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhãn khoa. Chúng tôi sở hữu đội ngũ chuyên môn cao giàu kinh nghiệm, tiêu chuẩn điều trị chất lượng vàng và trải nghiệm khách hàng vượt trội. Mắt Sài Gòn còn tự hào sở hữu dải công nghệ phẫu thuật khúc xạ đa dạng nhất Việt Nam. Tìm hiểu thêm về các phương pháp xóa cận tiên tiến tại https://uudai.matsaigon.com/
Tài liệu tham khảo
- Nguyễn Thu Hiền. (2025). Cách nào phòng ngừa khô mắt? Sức Khỏe Đời Sống. https://suckhoedoisong.vn/cach-nao-phong-ngua-kho-mat-169250119193923242.htm
- National Eye Institute. (2025, August 6). Dry eye. U.S. Department of Health and Human Services, National Institutes of Health. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2025, từ https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/dry-eye
- Trần Thu Hiền. (2025). Khô mắt chữa thế nào? Sức Khỏe Đời Sống. https://suckhoedoisong.vn/kho-mat-chua-the-nao-169250617193738381.htm
- Healthdirect Australia. (2024, Tháng Tư). Eye strain. Healthdirect. https://www.healthdirect.gov.au/eye-strain
