Cách giảm độ cận thị tại nhà hiệu quả

Để kiểm soát tình trạng cận thị, bạn nên áp dụng các biện pháp hỗ trợ như phân bổ thời gian thư giãn cho mắt một cách hợp lý, duy trì khoảng cách phù hợp khi sử dụng thiết bị điện tử hoặc đọc sách. Đồng thời tăng cường bổ sung thực phẩm giàu dưỡng chất cho mắt và thường xuyên luyện tập các bài tập giúp cải thiện thị lực. Độ cận của mắt chỉ có thể được điều trị thông qua các phương pháp phẫu thuật khúc xạ hiện đại được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên môn.

Bài viết dưới đây cung cấp các phương pháp hỗ trợ làm chậm tiến trình phát triển của độ cận, gợi ý một số phương pháp phẫu thuật khúc xạ tiên tiến, giúp khôi phục thị lực hiệu quả.

Tìm hiểu các cách làm giảm độ cận thị tại nhà.

Thực tế, không có phương pháp tự nhiên nào có thể giảm hoàn toàn độ cận thị đã hình thành. Tuy nhiên, vẫn có một số biện pháp làm chậm sự phát triển của độ cận thông qua:

• Khám mắt định kỳ: Đo độ cận – loạn định kỳ giúp theo dõi sự thay đổi thị lực và kịp thời điều chỉnh kính phù hợp với tình trạng mắt.
• Điều chỉnh thói quen sinh hoạt và làm việc: Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, tuân thủ quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút nhìn gần, nhìn xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây.
• Sử dụng công nghệ hỗ trợ: Kính áp tròng Ortho-K giảm tốc độ tăng độ cận khoảng 50% so với kính thông thường
• Tăng cường hoạt động ngoài trời: Dành nhiều thời gian để tiếp xúc mắt với ánh sáng tự nhiên giúp giảm nguy cơ khởi phát cận thị và hỗ trợ kiểm soát tiến triển cận thị ở trẻ em.

Bên cạnh các biện pháp hỗ trợ, phẫu thuật khúc xạ hiện được xem là giải pháp tối ưu giúp loại bỏ hoàn toàn độ cận, mang lại thị lực rõ nét mà không cần phụ thuộc vào kính mắt hay kính áp tròng.

Mắt cận không thể tự giảm bằng phương pháp tự nhiên.

11 cách làm chậm sự phát triển độ cận của mắt tại nhà

Việc làm chậm tiến triển cận thị đặc biệt quan trọng ở trẻ em và thanh thiếu niên, khi mắt vẫn đang phát triển. Các phương pháp được khuyến nghị bao gồm thay đổi lối sống, điều chỉnh thói quen học tập và áp dụng các biện pháp hỗ trợ chuyên môn.

Dưới đây là 11 phương pháp hỗ trợ làm chậm sự phát triển độ cận của mắt được các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị.

Có thời gian nghỉ ngơi nhất định

Quy tắc 20-20-20 được các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị rộng rãi: cứ 20 phút làm việc với màn hình, hãy nhìn vật thể cách xa 20 feet (6 mét) trong 20 giây. Phương pháp này giúp cơ mi mắt thư giãn và giảm căng thẳng điều tiết, với các bước thực hiện sau:

• Đặt báo thức nhắc nhở mỗi 20 phút
• Nhìn ra cửa sổ hoặc vật thể xa nhất có thể
• Chớp mắt thường xuyên để duy trì độ ẩm
• Nghỉ ngơi 5-10 phút sau mỗi giờ làm việc liên tục

Hãy cho đôi mắt nghỉ ngơi để hạn chế tăng độ cận.

Tạo thói quen tốt khi làm việc với máy tính, sách vở

Tư thế ngồi và khoảng cách làm việc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thị lực. Khoảng cách tối ưu từ mắt đến màn hình máy tính là 40-75 cm, với góc nhìn hơi nghiêng xuống 10-20 độ. Các nguyên tắc cần tuân thủ bao gồm:

• Đảm bảo ánh sáng đầy đủ, tránh đọc trong bóng tối
• Không đọc sách trên xe đang di chuyển
• Điều chỉnh độ sáng màn hình phù hợp với môi trường xung quanh
• Sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi cần thiết

Giữ khoảng cách cho mắt khi tiếp xúc với ánh sáng xanh.

Bổ sung các thực phẩm tốt cho mắt

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe mắt. Các nghiên cứu cho thấy một số dưỡng chất có thể hỗ trợ chức năng thị giác và làm chậm tiến triển cận thị. Các nhóm thực phẩm cần bổ sung hàng ngày gồm:

• Vitamin A: cà rốt, khoai lang, gan động vật
• Lutein và zeaxanthin: rau xanh đậm, trứng, brokoli
• Omega-3: cá hồi, cá thu, hạt chia
• Kẽm và vitamin C: cam, quýt, hạt bí ngô
• Vitamin E: hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu oliu, rau bina

Bổ sung các thực phẩm tái tạo dinh dưỡng giàu cho mắt.

Đeo kính đúng độ

Việc đeo kính đúng độ là yếu tố then chốt để ngăn ngừa cận thị tiến triển. Đeo kính dưới độ khiến mắt phải điều tiết nhiều hơn, trong khi đeo kính quá độ có thể gây mệt mỏi và đau đầu. Lịch trình khám và thay kính được khuyến nghị như sau:

• Trẻ em dưới 18 tuổi: 6 tháng/lần
• Người trưởng thành: 1-2 năm/lần
• Thay kính ngay khi có dấu hiệu thay đổi thị lực
• Sử dụng kính chống tia UV khi ra ngoài trời

Khám mắt định kỳ để mang kính đúng độ cận.

Áp dụng các bài tập cho mắt

Các bài tập mắt giúp tăng cường tuần hoàn máu và thư giãn cơ mắt, mặc dù không thể giảm độ cận nhưng có thể góp phần làm chậm tiến triển bệnh. Dưới đây là các bài tập cơ bản nên thực hiện hàng ngày:

• Xoay nhãn cầu theo hình số 8
• Chuyển tiêu cự từ gần đến xa
• Massage nhẹ nhàng quanh hốc mắt
• Nhắm mắt thật chặt rồi mở to

Massage cho mắt thư giãn để làm chậm tiến triển bệnh.

Dùng thuốc nhỏ mắt/nước mắt nhân tạo

Thuốc nhỏ mắt và nước mắt nhân tạo giúp duy trì độ ẩm cho mắt, đặc biệt quan trọng khi làm việc lâu với màn hình. Việc mắt khô có thể làm tăng cảm giác mệt mỏi và căng thẳng mắt.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt để duy trì độ ẩm cho mắt.

Khám mắt định kỳ

Khám mắt định kỳ chuyên sâu đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả cận thị. Việc thăm khám với bác sĩ chuyên khoa không chỉ giúp đánh giá chính xác tình trạng mắt mà còn xây dựng lộ trình điều trị phù hợp từng cá nhân. Những lợi ích quan trọng của việc khám mắt đúng hạn bao gồm:

• Hiểu rõ tình trạng mắt và các tật khúc xạ của mắt
• Phát hiện sớm các biến chứng của cận thị
• Điều chỉnh kính kịp thời
• Tư vấn phương pháp kiểm soát độ cận phù hợp
• Theo dõi hiệu quả của các biện pháp điều trị

Theo dõi tình trạng mắt bằng cách tái khám định kỳ.

Tăng thời gian hoạt động ngoài trời

Nghiên cứu từ nhiều quốc gia cho thấy việc tăng thời gian hoạt động ngoài trời có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển cận thị ở trẻ em. Ánh sáng tự nhiên giúp kích thích giải phóng dopamine trong võng mạc, có tác dụng bảo vệ mắt. Các khuyến nghị của chuyên gia về hoạt động ngoài trời bao gồm:

• Tối thiểu 2 giờ/ngày hoạt động ngoài trời
• Tránh ánh nắng gắt từ 11h-14h
• Đeo kính chống UV để bảo vệ mắt
• Kết hợp với các hoạt động thể thao phù hợp

Vận động thể thao để hạn chế phát triển độ cận.

Sử dụng kính áp tròng ortho-k đúng cách

Kính áp tròng Ortho-K (Orthokeratology) là công nghệ tiên tiến giúp tạm thời định hình lại bề mặt giác mạc trong khi ngủ. Phương pháp này không chỉ cải thiện thị lực ban ngày mà còn có thể làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em. Quy trình sử dụng an toàn cần tuân thủ các bước sau:

• Khám mắt và đo địa hình giác mạc chính xác
• Đeo lens theo đúng thời gian quy định (6-8 tiếng/đêm)
• Vệ sinh lens và bảo quản đúng cách
• Theo dõi định kỳ với bác sĩ chuyên khoa

Sử dụng kính áp tròng Ortho-K đúng cách.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt atropine liều thấp

Thuốc nhỏ mắt Atropine liều thấp (0.01%-0.05%) đã được chứng minh có hiệu quả trong việc làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế sự điều tiết quá mức của cơ mi. Phác đồ điều trị chuẩn được áp dụng như sau:

• Trẻ 6-12 tuổi: Atropine 0.01% một lần/ngày trước khi ngủ
• Thời gian điều trị: 2-3 năm tùy theo tình trạng
• Theo dõi tác dụng phụ như giãn đồng tử, nhạy ánh sáng
• Dừng thuốc ngay khi có dấu hiệu bất thường

Sử dụng thuốc nhỏ mắt Atropine theo hướng dẫn của bác sĩ.

Cách giảm độ cận bằng phương pháp mổ cận thị

Phẫu thuật khúc xạ là phương pháp duy nhất có thể loại bỏ hoàn toàn độ cận thị ở người trưởng thành. Công nghệ hiện đại đã mang lại tỷ lệ thành công cao và độ an toàn vượt trội.

Mắt Sài Gòn hiện cung cấp 9 công nghệ phẫu thuật khúc xạ tiên tiến nhất thế giới, được lựa chọn phù hợp với từng tình trạng cụ thể của bệnh nhân:

• Phẫu thuật EYESignature™: Công nghệ xóa cận cá nhân hóa có chụp bản đồ giác mạc 3D đầu tiên tại Việt Nam, sử dụng AI để tinh chỉnh 150.000 điểm trên giác mạc. Phù hợp với cận tối đa 10 Diop, loạn 6 Diop, viễn 6 Diop, mang lại tầm nhìn sắc nét hơn cả khi đeo kính.
• Phẫu thuật SMILE Pro AI 4.0: Công nghệ Laser Femtosecond rút lõi mô với thời gian laser chỉ 8-10 giây/mắt. Vết mổ nhỏ 2mm, tích hợp AI để đảm bảo độ chính xác tối ưu, phù hợp với mắt có độ cận tối đa 10 Diop và loạn 5 Diop.
• Phẫu thuật SMILE (ReLEx SMILE): Công nghệ rút lõi mô bảo toàn cấu trúc giác mạc, vết mổ 2mm, thời gian laser 23 giây/mắt. Phù hợp cho người yêu thích vận động mạnh như bơi lội, thể thao với độ cận tối đa 10 Diop và loạn 5 Diop.
• Phẫu thuật FEMTO Pro: Sử dụng Laser Femtosecond kết hợp Excimer, tạo vạt giác mạc chính xác đến micron. Thời gian tạo vạt chỉ 5 giây, phù hợp cận 10 Diop, viễn 6 Diop, loạn 6 Diop.
• Phẫu thuật FEMTO: Công nghệ Laser Femtosecond thay thế dao vi phẫu, tạo vạt mỏng và chính xác. Phù hợp với giác mạc mỏng hoặc không đều, điều trị cận 10 Diop, viễn 6 Diop, loạn 6 Diop.
• Phẫu thuật SMARTSURFACE: Công nghệ duy nhất không chạm vào mắt, sử dụng Laser Excimer trực tiếp lên bề mặt giác mạc. Phù hợp cận 10 Diop, viễn 5 Diop, loạn 5 Diop, đặc biệt cho giác mạc mỏng.
• Phẫu thuật PHAKIC: “Vị cứu tinh” cho độ khúc xạ cao với thấu kính nội nhãn siêu mỏng. Điều trị cận 30 Diop, viễn 15 Diop, loạn 10 Diop, không bào mòn giác mạc và không có nguy cơ tái cận.
• Phẫu thuật PresbyMax: Giải pháp chuyên biệt cho người trên 40 tuổi, điều chỉnh đồng thời lão thị và tật khúc xạ. Thực hiện 100% bằng laser, giúp nhìn rõ mọi khoảng cách.

Mắt Sài Gòn cung cấp đa dạng phương pháp phẫu thuật phù hợp với từng bệnh nhân.

Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn cung cấp đầy đủ các công nghệ phẫu thuật khúc xạ tiên tiến nhất, với hơn 700.000 ca phẫu thuật thành công. Mỗi phương pháp được lựa chọn dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân để đảm bảo kết quả tối ưu và an toàn cao nhất.

Lưu ý bạn cần biết về độ cận của mắt

Cận thị ở trẻ em thường tiến triển nhanh hơn so với người lớn do mắt vẫn đang phát triển. Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm: thường xuyên nheo mắt, đau đầu sau khi học, giảm khả năng tập trung và ngồi gần khi xem TV. Dưới đây là 4 hiểu lầm phổ biến cần tránh:

• Đeo kính sẽ làm mắt “lệ thuộc” và tăng độ cận
• Bài tập mắt có thể giúp giảm hoàn toàn độ cận
• Ăn cà rốt nhiều sẽ cải thiện thị lực đáng kể
• Cận thị sẽ tự khỏi khi lớn lên

Những lưu ý hữu ích cần biết về cận thị.

Hiểu đúng về cận thị giúp bạn áp dụng các biện pháp phù hợp và tránh những phương pháp không hiệu quả. Đặc biệt quan trọng là phân biệt rõ giữa các phương pháp làm chậm tiến triển và các “liệu pháp thần kỳ” không có cơ sở khoa học.

Câu hỏi thường gặp về cách giảm độ cận thị

Bài tập mắt có giúp giảm độ cận không?

Bài tập mắt không thể giảm độ cận đã được hình thành, nhưng có thể giúp làm chậm tiến triển cận thị và giảm mệt mỏi mắt. Các bài tập như luân phiên nhìn từ vật ở gần sang vật ở xa, xoay mắt theo chiều kim đồng hồ giúp tăng cường tuần hoàn máu và thư giãn cơ mắt. Để đạt hiệu quả tốt nhất, cần kết hợp với các biện pháp khác như nghỉ ngơi đủ và đeo kính đúng độ.

Dùng điện thoại/máy tính nhiều có làm tăng độ cận không?

Có, sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài và khoảng cách gần có thể làm tăng nguy cơ phát triển cận thị. Ánh sáng xanh từ màn hình và việc điều tiết liên tục khiến mắt mệt mỏi. Áp dụng quy tắc 20-20-20, điều chỉnh độ sáng màn hình và sử dụng kính chống ánh sáng xanh sẽ giúp giảm thiểu tác hại.

Làm sao để biết độ cận có đang tăng hay không?

Các dấu hiệu cho thấy độ cận đang tăng bao gồm: Thường xuyên nheo mắt khi nhìn xa, đau đầu sau khi làm việc, khó đọc bảng từ xa, cần ngồi gần TV hơn trước. Nếu có những triệu chứng này, bạn nên khám mắt ngay để được bác sĩ đánh giá chính xác và điều chỉnh kính kịp thời.

Làm thế nào để làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em?

Để làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em, cần tăng thời gian hoạt động ngoài trời (tối thiểu 2 giờ/ngày), hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi học tập. Có thể áp dụng kính áp tròng Ortho-K hoặc thuốc nhỏ mắt Atropine liều thấp theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Mặc dù không có phương pháp tự nhiên nào có thể giảm hoàn toàn độ cận thị đã hình thành nhưng việc áp dụng các biện pháp hỗ trợ giúp làm chậm đáng kể sự tiến triển của bệnh. Từ việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt, bổ sung dinh dưỡng đến các can thiệp y khoa chuyên biệt, mỗi phương pháp đều có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thị lực.

Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn với hơn 21 năm kinh nghiệm và đội ngũ chuyên gia nhãn khoa hàng đầu, sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc và bảo vệ đôi mắt. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho tình trạng mắt của bạn.

Tài liệu tham khảo:

1. Eppenberger, L. S., Grzybowski, A., Schmetterer, L., & Ang, M. (2024). Myopia control: are we ready for an evidence based approach?. Ophthalmology and Therapy, 13(6), 1453-1477.

2. Fricke, T., Tilia, D., Tran, M. A., & Hurairah, H. (2019). Optical interventions to slow the progression of myopia. Community Eye Health, 32(105), 19.

3. Gupta, S. K., & Aparna, S. (2020). Effect of yoga ocular exercises on eye fatigue. International Journal of Yoga, 13(1), 76-79.

4. Illinois Department of Central Management Services. Nutrition and eye health. https://cms.illinois.gov/benefits/stateemployee/bewell/foodforthought/august24-nutrition-and-eye-health.html

5. Kaiti, R., Shyangbo, R., & Sharma, I. P. (2022). Role of Atropine in the control of Myopia Progression-A Review. Beyoglu eye journal, 7(3), 157.

6. Lake County Health Department. (2024). Myopia (Nearsightedness): Overview, Causes, Symptoms, and Treatment. Lake County, Indiana Government. https://lakecountyin.gov/departments/health/nursing-clinic/diseases-and-conditions/visionhearing/myopia-nearsightedness

7. Lin, Z., Xiao, F., & Cheng, W. (2024). Eye exercises for myopia prevention and control: a comprehensive systematic review and meta-analysis of controlled trials. Eye, 38(3), 473-480.

8. Moriche-Carretero, M., Revilla-Amores, R., Gutiérrez-Blanco, A., Moreno-Morillo, F. J., Martinez-Perez, C., Sánchez-Tena, M. Á., & Alvarez-Peregrina, C. (2024). Five-year results of atropine 0.01% efficacy in the myopia control in a European population. British Journal of Ophthalmology, 108(5), 715-719.

9. National Eye Institute. Nearsightedness (Myopia). (2024). U.S. Department of Health & Human Services.

https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/nearsightedness-myopia

10. Tang, J., Pei, Y., Wang, J., Yan, N., Luo, Y., Zhou, W., … & Wang, W. (2023). The association between Chinese eye exercises and myopia in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in Public Health, 11, 950700.

11. Walline, J. J. (2016). Myopia control: a review. Eye & contact lens, 42(1), 3-8.