Nội dung bài viết

Viêm bờ mi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm bờ mi (viêm bờ mi mắt) là một bệnh lý về mắt phổ biến, gây khó chịu bởi cảm giác ngứa, đỏ, bỏng rát trong mắt. Bệnh này có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe mắt nếu không được điều trị đúng cách. Viêm bờ mi mắt có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và cả nam lẫn nữ, từ trẻ em đến người già. Mặc dù ít khi gây mất thị lực, bệnh có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống do tình trạng tái phát và các triệu chứng kéo dài.

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về viêm bờ mi, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị tiên tiến, nhằm hỗ trợ quý bệnh nhân có được kiến thức cần thiết để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

Viêm bờ mi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị.

Viêm bờ mi là gì?

Viêm bờ mi là tình trạng viêm mãn tính tại bờ mi – phần rìa mí mắt nơi các lông mi mọc ra. Đặc điểm của bệnh là gây đau, ngứa và đỏ ở rìa mi mắt, có thể xuất hiện dưới dạng cấp tính hoặc chuyển thành mãn tính. Thường ảnh hưởng đến cả hai mắt, dọc theo mép mí mắt, tạo ra cảm giác khó chịu và ngứa ngáy ở mắt.

Tình trạng bệnh này rất phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính. Theo thống kê của Eberhardt, M và cộng sự (2025), ghi nhận có khoảng 37-47% bệnh nhân được điều trị bởi các chuyên gia chăm sóc mắt tại Hoa Kỳ có dấu hiệu viêm bờ mi. Bệnh không lây nhiễm và hiếm khi gây tổn thương mắt vĩnh viễn, nhưng có thể tái phát nhiều lần và kéo dài nếu không được chăm sóc đúng cách.

Viêm bờ mi được phân loại thành hai nhóm chính. Viêm bờ mi trước ảnh hưởng vùng phía ngoài bờ mi nơi gắn lông mi, thường do vi khuẩn hoặc viêm da tiết bã nhờn gây ra. Viêm bờ mi sau ảnh hưởng tuyến Meibomian ở phía sau mi mắt, thường gắn với rối loạn chức năng tuyến nhầy, viêm da hoặc rosacea. Hiểu rõ về phân loại này giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Viêm bờ mi là tình trạng viêm mãn tính tại bờ mi – phần rìa mí mắt nơi các lông mi mọc ra.

Nguyên nhân gây viêm bờ mi

Nguyên nhân gây viêm bờ mi trước có thể do nhiều yếu tố khác nhau. Theo đó, nguyên nhân phổ biến nhất là do vi khuẩn Staphylococcus aureus gây viêm nhiễm ở chân lông mi và kích thích mô xung quanh. Ngoài ra, viêm da tiết dầu cũng góp phần quan trọng, khi lượng bã nhờn tiết ra nhiều, kết hợp với vảy da đầu hoặc lông mày lan xuống mi mắt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Ký sinh trùng Demodex, bao gồm Demodex folliculorum và Demodex brevis, ký sinh ở lỗ chân lông và có thể gây viêm, dị ứng. Các loại ký sinh trùng này tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và làm tăng mức độ viêm nhiễm. Dị ứng do tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng ở vùng lông mi như mỹ phẩm, hóa chất hoặc phấn hoa cũng có thể dẫn đến viêm bờ mi⁴. Trong một số trường hợp hiếm gặp, vi nấm dermatophytes cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Viêm bờ mi sau chủ yếu do rối loạn hoặc tắc nghẽn tuyến Meibomian. Khi tuyến nhờn ở mi không tiết đủ lượng dầu, điều này dẫn đến khô mắt, viêm và có thể nhiễm trùng thứ phát. Các bệnh da phối hợp như rosacea và viêm da tiết bã cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc viêm bờ mi sau. Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc hóa trị như taxanes và antimetabolites, có thể gây ra tác dụng phụ dẫn đến viêm bờ mi. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị hiệu quả nhất.

Vi khuẩn Staphylococcus aureus gây viêm bờ mi

Vi khuẩn Staphylococcus aureus là nguyên nhân phổ biến nhất, gây nhiễm khuẩn ở chân lông mi và kích thích mô xung quanh.

Các triệu chứng của bệnh viêm bờ mi

Triệu chứng chủ quan của viêm bờ mi thường bao gồm cảm giác nóng rát và ngứa ở mi mắt hoặc vùng mắt. Bệnh nhân thường có cảm giác cộm như có dị vật trong mắt, gây khó chịu liên tục. Sưng nặng mi mắt và khó chịu vùng mi là những biểu hiện điển hình, kèm theo tình trạng đỏ mắt hoặc cộm đỏ quanh bờ mi.

Nhiều bệnh nhân than phiền về việc tiết nước mắt quá mức và chảy nước mắt thường xuyên . Cảm giác dính ở mi, đặc biệt vào buổi sáng khi thức dậy, khiến mi mắt bết dính là triệu chứng đặc trưng của bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng nhìn mờ, giảm thị lực tạm thời và nhạy cảm với ánh sáng.

Về triệu chứng khách quan, bác sĩ có thể quan sát thấy tình trạng đỏ, sưng và viêm bờ mi quanh gốc lông mi. Xuất hiện vảy, gàu hoặc mảnh vụn quanh chân lông mi là dấu hiệu điển hình. Da mi có thể bóng nhờn hoặc khô vảy tùy theo loại viêm bờ mi. Trong những trường hợp nặng hơn, có thể xảy ra mất lông mi hoặc lông mi mọc lệch hướng bất thường. Dày hẹp bờ mi, sẹo hoặc biến dạng bờ mi thường gặp ở trường hợp mạn tính. Tuyến Meibomian có thể bị xẹp hoặc tiết dịch bất thường khi ấn lên bờ mi.

Viêm bờ mi ảnh hưởng như nào đến thị giác và sức khỏe?

Viêm bờ mi có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị giác và sức khỏe tổng thể. Viêm kết mạc mạn tính là một trong những biến chứng phổ biến nhất, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đục giác mạc từ mức độ nhẹ đến nặng có thể xảy ra, thậm chí dẫn đến loét giác mạc nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài và không được điều trị kịp thời.

Các biến chứng cấu trúc cũng đáng lo ngại, bao gồm mất vĩnh viễn lông mi và lông mi mọc lộn, gây sẹo bờ mi. Hình thành lẹo và chắp là những biến chứng thường gặp, có thể cần can thiệp phẫu thuật trong một số trường hợp. Khô mắt mạn tính do phim nước mắt bị ảnh hưởng là vấn đề nghiêm trọng, có thể kéo dài và khó điều trị.

Trong những trường hợp nặng, viêm bờ mi có thể ảnh hưởng thị lực lâu dài nếu biến chứng giác mạc phát triển nghiêm trọng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bệnh cũng có thể gây ảnh hưởng tâm lý, làm giảm chất lượng cuộc sống do các triệu chứng kéo dài và tái phát.

Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi

Họ và tên *

Dịch vụ cần tư vấn *

Số điện thoại *

Việc hiểu rõ về các biến chứng tiềm ẩn sẽ giúp bệnh nhân nhận thức được tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị và chăm sóc đúng cách.

Đục giác mạc từ mức độ nhẹ đến nặng có thể xảy ra, thậm chí dẫn đến loét giác mạc nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài.

Điều trị viêm bờ mi mắt hiệu quả

Vệ sinh bờ mi là nền tảng trong điều trị viêm bờ mi, cần duy trì hàng ngày và lâu dài để kiểm soát triệu chứng hiệu quả. Các bước chuẩn bao gồm:

Rửa tay sạch trước khi thực hiện

Dùng khăn hoặc tăm bông thấm nước ấm hòa xà phòng dịu nhẹ hoặc dầu gội đầu trẻ em pha loãng
Đắp ấm lên mí mắt vài phút, sau đó chà nhẹ lên bờ mi để loại bỏ vảy và dịch nhầy
Rửa sạch lại và lặp lại 1-2 lần mỗi ngày theo chỉ dẫn của bác sĩ

Chườm ấm và massage mi mắt đóng vai trò quan trọng trong việc làm mềm và thông tuyến Meibomian. Phương pháp này hỗ trợ giải phóng dịch tiết, giảm tắc nghẽn và viêm nhiễm. Thuốc nhỏ và thuốc mỡ kháng sinh tại chỗ được chỉ định trong trường hợp nhiễm khuẩn. Erythromycin, bacitracin hoặc metronidazole gel thường được sử dụng cho viêm bờ mi phía trước, dùng trong 4-8 tuần tùy tình trạng.

Kháng sinh toàn thân như doxycycline, tetracycline, azithromycin liều thấp kéo dài 4-6 tuần được áp dụng trong viêm bờ mi sau kết hợp với tình trạng mạn tính hoặc kèm viêm da rosacea. Các phương pháp hỗ trợ chuyên khoa bao gồm microblepharoexfoliation để làm sạch tế bào chết, liệu pháp ánh sáng và thiết bị làm nóng chuyên biệt cho trường hợp nặng hoặc không đáp ứng với điều trị thông thường.

Khi bị bệnh, cần vệ sinh bờ mi hàng ngày và lâu dài để kiểm soát triệu chứng hiệu quả.

Cách phòng bệnh viêm bờ mi mắt

Để phòng bệnh viêm bờ mi mắt, bạn cần vệ sinh cá nhân hằng ngày kỹ lưỡng, kiểm soát tốt bệnh nền và có lối sống lành mạnh hơn. Cụ thể 3 cách ngăn ngừa bệnh viêm bờ mi mắt như sau:

Vệ sinh cá nhân: Làm sạch mi mắt hàng ngày, rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt và thay gối, khăn mặt thường xuyên là những biện pháp cơ bản nhưng hiệu quả.
Kiểm soát các bệnh nền: Điều trị gàu da đầu, kiểm soát rosacea và viêm da tiết dầu, cũng như quản lý tình trạng dị ứng sẽ giúp giảm nguy cơ phát triển viêm bờ mi. Những bệnh lý này thường có mối liên quan chặt chẽ với viêm bờ mi, do đó việc điều trị đồng thời sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.
Lối sống lành mạnh: Chế độ ăn giàu omega-3 từ cá béo, hạt lanh hỗ trợ chức năng tuyến Meibomius hoạt động tốt hơn. Hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính và tránh môi trường khói bụi, giúp giảm nguy cơ kích thích mắt. Chăm sóc mắt đúng cách bao gồm tháo lens đúng cách, sử dụng mỹ phẩm chất lượng và thay thế định kỳ⁷. Khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh, giúp can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu bất thường tại vùng bờ mi.

Chế độ ăn giàu omega-3 từ cá béo, hạt lanh hỗ trợ chức năng tuyến Meibomian hoạt động tốt hơn.

Các câu hỏi thường gặp về viêm bờ mi

Viêm bờ mi bao lâu thì khỏi?

Viêm bờ mi là bệnh mãn tính, hiếm khi khỏi hoàn toàn.Triệu chứng có thể cải thiện sau vài tuần điều trị và chăm sóc đúng cách như vệ sinh mí mắt, chườm ấm và dùng thuốc bôi. Tuy nhiên, nếu ngừng chăm sóc, triệu chứng dễ tái phát. Việc điều trị duy trì và chăm sóc hàng ngày rất cần thiết để kiểm soát bệnh, đặc biệt với thể viêm mãn tính.

Viêm bờ mi có lây không?

Viêm bờ mi không lây nhiễm từ người sang người. Nguyên nhân chủ yếu là do vi khuẩn sẵn có trên da, không truyền qua tiếp xúc thông thường. Chỉ trong một số trường hợp đặc biệt như viêm bờ mi do virus herpes hoặc do chấy rận ở mi, bệnh mới có khả năng lây lan tuy nhiên, những trường hợp này rất hiếm gặp. Nhìn chung, việc tiếp xúc với người bị viêm bờ mi là an toàn.

Viêm bờ mi kiêng ăn gì?

Không có kiêng kỵ thức ăn đặc biệt cho bệnh nhân viêm bờ mi. Tuy nhiên, nên bổ sung omega-3 từ cá béo và hạt lanh để hỗ trợ chức năng tuyến Meibomian. Hạn chế thực phẩm có tính viêm như đường và chất béo bão hòa sẽ có lợi cho quá trình hồi phục. Uống đủ nước và duy trì chế độ ăn cân bằng giúp cơ thể có sức đề kháng tốt. Tránh rượu bia vì có thể làm nặng tình trạng rosacea – một trong những nguyên nhân gây viêm bờ mi sau.

Viêm bờ mi mắt có chữa được không?

Viêm bờ mi là bệnh mạn tính, rất khó chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát hiệu quả triệu chứng. Việc tuân thủ vệ sinh mi mắt thường xuyên và đúng cách là chìa khóa để kiểm soát bệnh⁷. Một số trường hợp có thể kiểm soát tốt, không tái phát trong thời gian dài với chế độ chăm sóc phù hợp. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân cần duy trì thói quen chăm sóc mắt cả đời để ngăn ngừa tái phát và duy trì sức khỏe đôi mắt.

Viêm bờ mi là một bệnh lý nhãn khoa phổ biến nhưng có thể quản lý hiệu quả với kiến thức đúng đắn và phương pháp điều trị phù hợp. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị sẽ giúp quý bệnh nhân chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe đôi mắt. Việc duy trì vệ sinh mi mắt đúng cách, tuân thủ điều trị và thăm khám định kỳ là những yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh thành công.

Mắt Sài Gòn – hệ thống bệnh viện chuyên về nhãn khoa lớn nhất Việt Nam với hơn 19 cơ sở y tế trải khắp toàn quốc, là điểm đến tin cậy cho mọi nhu cầu chăm sóc và điều trị bệnh lý nhãn khoa. Với đội ngũ bác sĩ nhãn khoa đầu ngành giàu kinh nghiệm trong à điều trị các bệnh về mắt và phẫu thuật khúc xạ, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tốt nhất cho quý bệnh nhân. Mắt Sài Gòn tự hào sở hữu dải công nghệ phẫu thuật khúc xạ nhiều nhất Việt Nam. Tìm hiểu thêm về các phương pháp xóa cận tại https://uudai.matsaigon.com/

Tài liệu tham khảo