Bệnh quáng gà là tình trạng giảm thị lực trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm. Người bị bệnh quáng gà thường gặp khó khăn trong việc phân biệt vật thể hoặc di chuyển trong môi trường thiếu sáng. Nguyên nhân của bệnh chủ yếu do thiếu hụt vitamin A, thoái hóa võng mạc, hoặc các vấn đề liên quan đến mắt như đục thủy tinh thể. Các triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm mờ mắt, khó nhìn vào ban đêm, thậm chí là cảm giác hoa mắt khi di chuyển trong môi trường tối. Để điều trị bệnh quáng gà, người bệnh có thể bổ sung vitamin A, thay đổi chế độ ăn uống hoặc thực hiện phẫu thuật nếu cần thiết.
Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh quáng gà, giúp người đọc nhận biết và phòng ngừa tình trạng này.

Nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh quáng gà
Bệnh quáng gà là gì?
Quáng gà hay còn gọi là chứng mù đêm là tình trạng thị lực kém trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm. Đây là triệu chứng của bệnh thoái hóa sắc tố võng mạc, một nhóm các bệnh có tính di truyền ảnh hưởng đến khả năng nhìn trong bóng tối.
Bệnh quáng gà được chia thành hai dạng chính:
- Bệnh quáng gà bẩm sinh: thường do yếu tố di truyền, xảy ra từ khi sinh ra và hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn.
- Bệnh q uáng gà mắc phải: thường gặp hơn, có thể do thiếu vitamin A hoặc các bệnh lý về mắt khác, và hoàn toàn có thể cải thiện nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Trong điều kiện bình thường, mắt có thể thích ứng với độ sáng khác nhau nhờ hoạt động của các tế bào que trong võng mạc. Những tế bào này chịu trách nhiệm phát hiện ánh sáng yếu và giúp chúng ta nhìn thấy trong bóng tối [3]. Khi bị quáng gà, quá trình này bị rối loạn, khiến người bệnh khó khăn trong việc nhìn rõ vào ban đêm hoặc trong môi trường thiếu sáng. Bệnh có thể gây khó khăn khi lái xe vào ban đêm và người bệnh thường cần thêm thời gian để mắt thích nghi với bóng tối so với người bình thường

Quáng gà là tình trạng thị lực kém trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm
Nguyên nhân bệnh quáng gà
Bệnh quáng gà có thể xuất phát từ 3 nhóm nguyên nhân chính: thiếu hụt dinh dưỡng, bệnh lý mắt và các yếu tố khác.
- Thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu vitamin A là nguyên nhân phổ biến nhất gây quáng gà. Vitamin A (Retinol) là thành phần thiết yếu của Rhodopsin – sắc tố thị giác trong tế bào que. Khi thiếu vitamin A, quá trình tổng hợp Rhodopsin bị giảm, dẫn đến suy giảm chức năng tế bào que và gây ra tình trạng quáng gà.
- Bệnh lý mắt: Các bệnh lý như đục thủy tinh thể, cận thị, quáng gà bẩm sinh, viêm võng mạc sắc tố, thoái hóa sắc tố võng mạc nguyên phát, glaucoma góc mở, hội chứng Usher và giác mạc hình chóp có thể ảnh hưởng đến khả năng nhìn trong điều kiện thiếu sáng, dẫn đến quáng gà.
- Nguyên nhân khác: Một số bệnh lý như đái tháo đường và các biến chứng võng mạc , hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc, cũng có thể là yếu tố gây ra tình trạng quáng gà. Những yếu tố này có thể làm tổn thương võng mạc hoặc giảm khả năng nhìn, đặc biệt trong môi trường thiếu sáng.

Thiếu hụt dinh dưỡng là một trong những lí do gây ra bệnh
Triệu chứng quáng gà
Bệnh quáng gà thường khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc nhìn rõ khi ánh sáng yếu hoặc trong bóng tối. Dưới đây là các triệu chứng đặc trưng của bệnh quáng gà.
6 triệu chứng chính của bệnh quáng gà bao gồm:
- Giảm khả năng phân biệt vật thể và di chuyển trong điều kiện ánh sáng yếu (chạng vạng, nhà hát, phòng tối)
- Khó thích ứng khi chuyển từ chỗ sáng sang tối
- Gặp vấn đề khi lái xe ban đêm, đi bộ trong bóng tối
- Vùng nhìn thu hẹp dần, xuất hiện ám điểm
- Mắt cần thời gian thích nghi với bóng tối kéo dài bất thường (trên 30 phút)
- Ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc hàng ngày
Triệu chứng đặc biệt ở trẻ em: Trẻ em bị quáng gà thường gặp khó khăn trong việc hoạt động vào ban đêm. Trẻ trở nên vụng về và chậm chạp vào buổi tối, gặp khó khăn khi di chuyển trong bóng tối và dễ vấp ngã.
Triệu chứng khám lâm sàng: Khi khám lâm sàng, các bác sĩ có thể phát hiện một số dấu hiệu đặc trưng của bệnh quáng gà, bao gồm động mạch võng mạc thu nhỏ, đám sắc tố hình tế bào xương ở võng mạc ngoại biên, và đĩa thị giác bạc màu, cùng với phù hoàng điểm dạng nang. Những biểu hiện này có thể giúp chẩn đoán và theo dõi sự tiến triển của bệnh.

Khó khăn trong việc di chuyển, hoạt động trong bóng tối
Phương pháp chẩn đoán bệnh quáng gà
Việc chẩn đoán bệnh quáng gà cần được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa thông qua 4 phương pháp phổ biến sau:
- Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thu thập các triệu chứng, tiền sử bệnh và gia đình của bệnh nhân , đồng thời tiến hành đánh giá thị lực trong điều kiện ánh sáng khác nhau. Dựa trên kết quả khám, bác sĩ sẽ chỉ định một số cận lâm sàng phù hợp giúp chẩn đoán xác định bệnh.
- Khám thị lực: Là bước xét nghiệm quan trọng đầu tiên khi nghi ngờ bệnh quáng gà, giúp đánh giá mức độ suy giảm thị lực, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu .
- Khám nghiệm điện võng mạc (ERG): Xét nghiệm này giúp đánh giá tình trạng thoái hóa võng mạc của mắt, xác định loại tế bào võng mạc bị tổn thương, tính chất di truyền và độ trầm trọng của bệnh. Đây là xét nghiệm quan trọng nhất trong việc chẩn đoán bệnh quáng gà, đặc biệt khi triệu chứng chính là nhìn kém trong bóng tối.
- Các xét nghiệm khác: Ngoài các xét nghiệm chuyên biệt, xét nghiệm máu và kiểm tra bảng chuyển hóa cơ bản cũng có thể hữu ích trong việc chẩn đoán bệnh, đặc biệt khi nghi ngờ bệnh liên quan đến thiếu hụt vitamin A hoặc các vấn đề chuyển hóa khác.
Việc chẩn đoán sớm và chính xác giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, ngăn chặn tình trạng tiến triển của bệnh.

Đến các cơ sở y tế để thực hiện các phương pháp thăm khám và xét nghiệm
Cách điều trị bệnh quáng gà
Phương pháp điều trị bệnh quáng gà phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Việc điều trị cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa nhãn khoa.
Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi
- Quáng gà do thiếu vitamin A: Việc bổ sung Vitamin A chỉ có hiệu quả đối với các trường hợp quáng gà mắc phải do thiếu hụt dinh dưỡng. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung liều cao, vì thừa vitamin A có thể gây ngộ độc và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
- Quáng gà do tật khúc xạ (cận thị, loạn thị): Thị lực có thể được cải thiện đáng kể nhờ vào việc điều chỉnh bằng kính cận hoặc kính áp tròng. Việc điều chỉnh này không chỉ giúp người bệnh nhìn rõ hơn vào ban ngày mà còn cải thiện khả năng nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, giảm triệu chứng quáng gà.
- Quáng gà do đục thủy tinh thể: Phẫu thuật thay thủy tinh thể là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả đối với bệnh quáng gà do đục thủy tinh thể . Sau khi thay thủy tinh thể, thị lực của bệnh nhân sẽ được cải thiện rõ rệt, đồng thời triệu chứng quáng gà cũng được giảm thiểu.
- Quáng gà do glaucoma: Sử dụng thuốc nhỏ mắt để giảm áp lực nội nhãn, giúp bảo vệ thần kinh thị giác. Nếu thuốc không đủ hiệu quả, laser hoặc phẫu thuật có thể được chỉ định để kiểm soát bệnh và ngăn ngừa tổn thương thêm cho mắt.
- Quáng gà do đái tháo đường: Điều trị tập trung vào việc kiểm soát đường huyết và điều trị các biến chứng võng mạc do bệnh gây ra. Việc kiểm soát đường huyết ổn định sẽ giúp ngừng tiến triển của bệnh lý võng mạc, đồng thời giảm thiểu các tác động tiêu cực đến thị lực.
- Quáng gà do di truyền: Bệnh nhân có thể sử dụng thiết bị hỗ trợ nhìn đêm để cải thiện khả năng nhìn trong bóng tối, giúp họ di chuyển an toàn hơn vào ban đêm và trong môi trường thiếu sáng. Bên cạnh đó, việc hướng dẫn cách thích ứng và sinh hoạt an toàn và khám mắt định kỳ cũng rất quan trọng để điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết, từ đó đảm bảo chất lượng cuộc sống của người bệnh được duy trì và cải thiện.
Nhìn chung, quáng gà làm giảm khả năng nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu, và để điều trị hiệu quả, cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh. Thăm khám mắt định kỳ là giải pháp quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh, từ đó thực hiện các biện pháp chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm cho mắt.

Có nhiều cách điều trị quáng gà mà không cần can thiệp y tế
Một số lưu ý dành cho người bị quáng gà
Người mắc bệnh quáng gà cần tuân thủ 3 nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn và chất lượng cuộc sống:
- Tham gia giao thông: Hạn chế lái xe ban đêm để đảm bảo an toàn, vì việc nhìn trong bóng tối có thể gặp khó khăn. Nếu cần di chuyển vào ban đêm, việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng sẽ an toàn hơn. Ngoài ra, người bệnh quáng gà cũng nên đeo kính râm khi ra ngoài trời nắng gắt để bảo vệ mắt khỏi tia UV và giảm thiểu các tác nhân có hại cho mắt.
- Sinh hoạt hàng ngày: Bạn nên sắp xếp sinh hoạt phù hợp với tình trạng thị lực, đặc biệt là vào ban đêm . Việc sử dụng đèn chiếu sáng trong nhà sẽ giúp cải thiện tầm nhìn và giảm thiểu nguy cơ vấp ngã. Hơn nữa, bạn cũng cần tập thích ứng dần với môi trường thiếu sáng để làm quen với tình trạng và giảm thiểu khó khăn trong sinh hoạt.
- Tuân thủ điều trị: Bệnh nhân nên tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tiến triển bệnh. Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc vitamin mà không có chỉ định của bác sĩ . Hãy báo ngay với bác sĩ khi có triệu chứng bất thường để được điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Lựa chọn các loại kính phù hợp để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây bệnh
Cách phòng tránh bệnh quáng gà
Phòng ngừa bệnh quáng gà là một trong những cách tốt nhất để duy trì sức khỏe thị lực lâu dài. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
- Chế độ dinh dưỡng: Để phòng ngừa quáng gà, bạn cần đảm bảo chế độ ăn đầy đủ vitamin A. Các thực phẩm như cà rốt, rau lá xanh và trái cây màu cam là nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời. Đối với những nhóm người có nguy cơ cao, việc bổ sung định kỳ vitamin A theo chỉ định của bác sĩ là cần thiết.
- Khám sức khỏe định kỳ: Khám mắt định kỳ là một trong những biện pháp quan trọng để phát hiện sớm các bệnh lý về mắt, bao gồm quáng gà. Điều này giúp bác sĩ tầm soát và phát hiện các bệnh lý có thể gây quáng gà. Ngoài ra, việc theo dõi sức khỏe tổng thể thường xuyên cũng giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến thị lực, từ đó có phương án điều trị kịp thời.
- Kiểm soát bệnh nền: Để ngăn ngừa quáng gà, việc kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường là rất quan trọng vì bệnh này có thể gây ra các biến chứng về mắt . Đối với trẻ em, cần điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng và quản lý các bệnh lý mãn tính khác để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe mắt.
- Biện pháp khác: Để bảo vệ mắt khỏi các tác nhân có hại, như ánh sáng mạnh hay khói bụi, việc đeo kính bảo vệ mắt và tư vấn di truyền cho các gia đình có tiền sử bệnh là rất quan trọng.

Có thể ngừa bệnh bằng cách đảm bảo chế độ ăn đầy đủ vitamin A
Các câu hỏi thường gặp về quáng gà
Quáng gà có phải đeo kính không?
Không phải trường hợp quáng gà nào cũng phải đeo kính. Chỉ những trường hợp quáng gà do cận thị mới cần thiết phải đeo kính để cải thiện thị lực. Đối với các nguyên nhân khác như thiếu vitamin A hoặc các bệnh lý võng mạc, việc đeo kính không mang lại hiệu quả điều trị.
Ai dễ mắc bệnh quáng gà?
Trẻ em dưới 3 tuổi thiếu dinh dưỡng đặc biệt là vitamin A, người cao tuổi có nguy cơ đục thủy tinh thể, bệnh nhân đái tháo đường là đối tượng dễ mắc bệnh quáng gà. Ngoài ra, người có tiền sử gia đình bệnh di truyền, phụ nữ mang thai và cho con bú, cũng như bệnh nhân suy tuyến tụy cũng thuộc nhóm nguy cơ cao.
Quáng gà có gây ra mù lòa không?
Quáng gà không gây mù lòa hoàn toàn. Bệnh chỉ làm ảnh hưởng đến khả năng nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc ban đêm. Tuy nhiên, tình trạng này có thể gây hạn chế đáng kể trong sinh hoạt, đặc biệt khi lái xe vào ban đêm.
Bệnh quáng gà là tình trạng giảm thị lực trong điều kiện thiếu sáng, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau từ thiếu hụt vitamin A đến các bệnh lý mắt nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm đến cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán chính xác là vô cùng quan trọng. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gốc, có thể bao gồm bổ sung dinh dưỡng, điều chỉnh tật khúc xạ hoặc các can thiệp y tế chuyên biệt.
Hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn, với hơn 21 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhãn khoa, là điểm đến tin cậy cho mọi nhu cầu chăm sóc và điều trị bệnh lý mắt. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao giàu kinh nghiệm, tiêu chuẩn điều trị chất lượng quốc tế và trải nghiệm khách hàng vượt trội, Mắt Sài Gòn tự hào sở hữu dải công nghệ phẫu thuật khúc xạ đa dạng nhất Việt Nam. Tìm hiểu thêm về các phương pháp xóa cận tiên tiến tại https://uudai.matsaigon.com/
Nguồn tham khảo:
- Bảo Hưng. (2023). 11 câu hỏi thường gặp liên quan đến bệnh quáng gà. Sức Khỏe & Đời Sống. https://suckhoedoisong.vn/11-cau-hoi-thuong-gap-lien-quan-den-benh-quang-ga-169240406140039914.htm
- Hoàng Vân. (2024, May 5). Các phương pháp điều trị bệnh quáng gà. Sức khỏe & Đời sống. https://suckhoedoisong.vn/cac-phuong-phap-dieu-tri-benh-quang-ga-16924050312335577.htm
- Lusby, F. W. (2024). Night blindness. MedlinePlus Medical Encyclopedia. https://medlineplus.gov/ency/article/003039.htm
- Nguyễn Thị Hoa. (2024, April 9). Quáng gà: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng bệnh. Sức khỏe & Đời sống. https://suckhoedoisong.vn/quang-ga-nguyen-nhan-trieu-chung-cach-dieu-tri-va-phong-benh-169240405124041868.htm
- Thùy Vân. (2024, May 2). Những chất dinh dưỡng cải thiện thị lực người quáng gà. Sức khỏe & Đời sống. https://suckhoedoisong.vn/nhung-chat-dinh-duong-cai-thien-thi-luc-nguoi-quang-ga-16924042923084827.htm