Nội dung bài viết

Viêm kết mạc mắt: Phân biệt triệu chứng và cách phòng tránh

Viêm kết mạc là tình trạng viêm nhiễm lớp màng mỏng trong suốt phủ bên ngoài nhãn cầu và mặt trong mí mắt. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây đỏ mắt và chảy nước mắt, có 3 nguyên nhân gây bệnh gồm: Nhiễm trùng, dị ứng, kích ứng hóa chất.

Bài viết này sẽ cung cấp cho quý bệnh nhân kiến thức đầy đủ và thiết thực về viêm kết mạc, giúp bạn cảm thấy tự tin hơn trong việc nhận biết, phòng ngừa và tìm kiếm sự chăm sóc y tế phù hợp khi cần thiết.

Viêm kết mạc (đau mắt đỏ) gây ra tình trạng mắt đỏ ngầu, cộm rát và khó chịu, thường do nhiễm trùng hoặc dị ứng.

Bệnh viêm kết mạc (đau mắt đỏ) là gì?

Viêm kết mạc (đau mắt đỏ) là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng kết mạc (lớp màng mỏng trong suốt bao phủ bề mặt nhãn cầu và lót bên trong mí mắt). Kết mạc đóng vai trò như lớp bảo vệ đầu tiên cho mắt, chứa nhiều mạch máu và tế bào miễn dịch. Bệnh dễ lây lan thông qua môi trường, tiếp xúc gần,…

Cần lưu ý rằng không phải mọi trường hợp mắt đỏ đều là viêm kết mạc, vì đây cũng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác ở mắt. Bệnh có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt, nếu không kịp thời phát hiện và điều trị sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Tình trạng bệnh đau mắt đỏ (viêm kết mạc)

Bệnh viêm kết mạc (đau mắt đỏ là gì)?

Phân biệt viêm kết mạc và các bệnh lý khác gây đỏ mắt

Không phải lúc nào mắt bị đỏ cũng là viêm kết mạc. Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể khiến mắt bạn bị đỏ, mỗi tình trạng đều có những đặc điểm riêng biệt và cách điều trị khác nhau, bao gồm:

Khô mắt: Xảy ra khi mắt không tiết đủ nước mắt, gây đỏ mắt và ngứa, đặc biệt phổ biến ở phụ nữ sau mãn kinh.
Viêm bờ mi: Ảnh hưởng vùng lông mi với triệu chứng đỏ, sưng, có thể do vi khuẩn hoặc tuyến dầu bị tắc.
Kính áp tròng: Đeo quá lâu hoặc vệ sinh không đúng cách có thể gây kích ứng, thậm chí nhiễm trùng.
Xuất huyết dưới kết mạc: Đốm máu đỏ tươi trên lòng trắng mắt, thường vô hại và tự khỏi.
Lẹo mắt: Cục u nhỏ ở mi mắt do nhiễm trùng, gây đỏ và đau.
Các bệnh nghiêm trọng: Viêm màng bồ đào, viêm giác mạc, glaucoma cấp, viêm túi lệ – cần được điều trị khẩn cấp.

Việc thăm khám chuyên khoa sẽ giúp bạn được chẩn đoán chính xác và yên tâm hơn về tình trạng sức khỏe mắt của mình.

Phân biệt bệnh viêm kết mạc với bệnh lý gây đỏ mắt.

Nguyên nhân và phân loại viêm kết mạc

Viêm kết mạc được chia thành ba loại chính dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Mỗi loại có đặc điểm, cách lây lan và điều trị khác nhau:

Viêm kết mạc do virus và vi khuẩn (nhiễm trùng)

Viêm kết mạc do virus là nguyên nhân gây phổ biến nhất, tốc độ lây lan nhanh thông qua thiết bị, dụng cụ. Các loại virus phổ biến gồm:

Adenovirus (phổ biến nhất): 65-90% trường hợp
Herpes simplex virus: Nguy hiểm, có thể gây biến chứng giác mạc (38,2%)
Enterovirus: Thường gặp ở trẻ em
Varicella-zoster virus: Liên quan đến zona mắt

Viêm kết mạc do vi khuẩn ít phổ biến hơn virus, chúng tấn công từ người trẻ đến người lớn tuổi. Các loại vi khuẩn phổ biến gồm:

Staphylococcus aureus (phổ biến nhất ở người lớn)
Haemophilus influenzae (Hay gặp nhất ở trẻ em)
Neisseria gonorrhoeae (loại vi khuẩn vi nguy hiểm)

Viêm giác mạc do virus và vi khuẩn có tính lây lan

Viêm giác mạc do virus và vi khuẩn đều có tính lây lan cao qua dịch tiết từ mắt.

Viêm kết mạc do dị ứng

Tùy vào thời tiết và môi trường sinh sống bệnh nhân có thể bị viêm kết mạc, loại nguyên nhân này không thể lây lan từ người này sang người khác. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

Dị ứng theo mùa (Phấn hoa, bào tử nấm mốc,…)
Dị ứng quanh năm (Lông thú cưng, bụi nhà, không khí bị ô nhiễm,…)

Tình trạng kết mạc bị đỏ và viêm do tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.

Viêm kết mạc do kích ứng

Viêm kết mạc do kích ứng là tình trạng viêm không nhiễm khuẩn, không qua cơ chế dị ứng, do tiếp xúc trực tiếp với các chất kích ứng bên ngoài. Các nguyên nhân phổ biến gồm:

Kích ứng vật lý ( Dị vật trong mắt, khói thuốc lá, tia UV, bụi cát,…)
Kích ứng hóa học (Mỹ phẩm, khí độc, axit kiềm,…)

Lưu ý: Khi mắt tiếp xúc với hóa chất cần phải rửa mắt bằng nước sạch ngay lập tức và đi bệnh viện để được điều trị kịp thời.

Viêm kết mạc do kích ứng bởi nhiều yếu tố

Viêm kết mạc do kích ứng bởi các tính chất vật lý, hóa học, môi trường làm việc.

Dấu hiệu nhận biết viêm kết mạc

Mắt Sài Gòn sẽ giúp bạn nhận biết viêm kết mạc thông qua các dấu hiệu chung và dấu hiệu riêng đặc trưng của từng loại nguyên nhân.

Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí và hưởng các ưu đãi

Họ và tên *

Dịch vụ cần tư vấn *

Số điện thoại *

Dấu hiệu chung của viêm kết mạc

Mắt đỏ (Đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm kết mạc).
Ngứa, cộm, cảm giác có vật lạ.
Chảy nước mắt nhiều.
Sợ ánh sáng.
Mờ mắt tạm thời (Viêm kết mạc không gây mờ mắt vĩnh viễn, nếu thị lực bạn bị giảm đáng kể nên đến bệnh viện khám).

Chảy nước mắt là trong các triệu chứng đặc trưng cảu viêm kết mạc.

Dấu hiệu đặc trưng của từng nguyên nhân bệnh

Các triệu chứng đặc trưng của từng nguyên nhân viêm kết mạc gồm:

Dấu hiệu do virus: Nếu bạn sờ thấy hạch sưng to ở vùng trước tai (giữa tai và má), đây là dấu hiệu gần như chắc chắn của viêm kết mạc do virus.
Dấu hiệu do vi khuẩn: Thức dậy và không mở được mắt do ghèn dính chặt mi mắt, đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm kết mạc do vi khuẩn (mi dính chặt sau khi ngủ).
Dấu hiệu do dị ứng và kích ứng: Cảm thấy ngứa mắt không chịu được, muốn dụi mắt liên tục, và cả hai mắt cùng bị, đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm kết mạc dị ứng.

Người viêm kết mạc kích ứng cảm thấy khó mở mắt.

Viêm kết mạc mắt có nguy hiểm không?

Viêm kết mạc mắt không gây nguy hiểm nếu xác định được nguyên nhân, phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, với trẻ sơ sinh thì đặc biệt nguy hiểm có thể dẫn đến mù lòa vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và bệnh tiến triển rất nhanh.

Nếu không kịp thời điều trị, viêm kết mạc có thể gây ra các biến chứng, bệnh lý nguy hiểm gồm: Viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, sẹo giác mạc,…

Viêm kết mạc mắt nhìn chung không phải là bệnh nguy hiểm.

Cách điều trị viêm kết mạc hiệu quả

Tùy vào nguyên nhân sẽ có cách điều trị viêm kết mạc mắt khác nhau, các biện pháp điều trị gồm:

Điều trị viêm kết mạc do virus: Hầu hết các trường hợp do virus sẽ tự khỏi mà cần điều trị kháng sinh. Dùng thuốc nhỏ mắt, nước muối sinh lý, nước mắt nhân tạo,…để vệ sinh mắt. Do virus Herpes Simplex gây ra thì dùng thuốc kháng virus đặc hiệu do bác sĩ kê đơn.
Điều trị viêm kết mạc mắt do vi khuẩn: Dùng thuốc nhỏ mắt, nước mắt nhân tạo, thuốc uống kháng sinh (kê đơn của bác sĩ) để điều trị bệnh nhanh chóng. Trường hợp viêm mắt mủ cấp và viêm ở trẻ sơ sinh cần đi đến bệnh viện ngay lập tức.
Điều trị do dị ứng: Tránh tiếp xúc với nguyên nhân gây dị ứng, sử dụng thuốc nhỏ mắt, nước mắt nhân tạo để vệ sinh giác mạc. Dùng thuốc uống nếu có dấu hiệu ảnh hưởng toàn thân (theo chỉ định của bác sĩ)
Điều trị do kích ứng: Loại bỏ chất kích ứng trong mắt và tiến hành vệ sinh mắt (thuốc nhỏ mắt, nước mắt nhân tạo,…) và tiến hành đến bệnh viện kiểm tra nếu bị kiềm bỏng, chất hóa học.

Điều trị viêm kết mạc phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh.

Các biện pháp phòng bệnh viêm kết mạc

Phòng ngừa viêm kết mạc hiệu quả không chỉ bảo vệ bản thân mà còn bảo vệ những người thân yêu xung quanh bạn. Dưới đây là 7 biện pháp phòng bệnh viêm kết mạc thiết yếu:

Vệ sinh cá nhân: Sử dụng khăn, vật dụng cá nhân riêng; tuyệt đối không dụi mắt và che miệng-mũi khi hắt hơi
Rửa tay thường xuyên: Đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc ở nơi công cộng như trường học, bệnh viện; sử dụng dung dịch sát khuẩn tay
Chăm sóc kính áp tròng: Thăm khám bác sĩ khi có triệu chứng bất thường; vệ sinh contact lens đúng cách hàng ngày
Bảo vệ mắt: Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài, trong môi trường ô nhiễm khói bụi, hoặc khi bơi lội
Tăng cường sức đề kháng: Bổ sung vitamin C, A, E để nâng cao khả năng chống lại vi khuẩn và virus
Thăm khám định kỳ: Gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn và phát hiện sớm các vấn đề

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa đúng cách sẽ giúp bạn cảm thấy an tâm và chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe mắt của mình và gia đình.

Gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được tư vấn và phát hiện sớm các vấn đề.

Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm kết mạc

Viêm kết mạc kéo dài bao lâu?

Thời gian kéo dài của viêm kết mạc phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Viêm kết mạc do virus thường kéo dài từ 2-3 tuần, với triệu chứng nặng nhất trong 4-5 ngày đầu rồi từ từ cải thiện. Viêm kết mạc do vi khuẩn thường có thời gian ngắn hơn, kéo dài 7-10 ngày, và có thể rút ngắn thời gian nếu sử dụng kháng sinh đúng cách trong 6 ngày đầu. Viêm kết mạc dị ứng có thể kéo dài theo mùa hoặc chỉ xuất hiện khi tiếp xúc với chất gây dị ứng, triệu chứng thường giảm nhanh khi tránh được tác nhân gây bệnh.

Viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh là tình trạng rất nguy hiểm có thể gây mù lòa vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Đặc biệt, viêm mắt sơ sinh do Neisseria gonorrhoeae có khả năng xâm nhập giác mạc nguyên vẹn, gây loét và thủng giác mạc. Thời gian ủ bệnh rất ngắn (1-3 ngày), và nếu không được điều trị tích cực có thể để lại nhiều di chứng nặng nề như lòng mắt trắng dính, biến dạng đồng tử, thậm chí mù lòa hoàn toàn. Do đó, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở mắt trẻ sơ sinh đều cần được thăm khám ngay lập tức.

Bị viêm kết mạc dị ứng kiêng ăn gì?

Không có thực phẩm cụ thể nào cần kiêng khi bị viêm kết mạc dị ứng. Viêm kết mạc dị ứng chủ yếu do tiếp xúc với các chất dị ứng trong môi trường như phấn hoa, lông động vật, bụi nhà chứ không phải do thực phẩm. Điều quan trọng nhất là tránh các chất gây dị ứng và có thể sử dụng thuốc kháng histamine toàn thân trong trường hợp triệu chứng nặng theo chỉ định của bác sĩ. Thay vào đó, nên tăng cường bổ sung vitamin C, A, E để nâng cao sức đề kháng.

Viêm giác mạc và viêm kết mạc khác nhau như thế nào?

Viêm giác mạc và viêm kết mạc khác nhau về vị trí, triệu chứng và mức độ nguy hiểm. Viêm giác mạc (keratitis) ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực, gây đau mắt nhiều hơn, có thể dẫn đến loét và thủng giác mạc, do đó nguy hiểm hơn đáng kể. Trong khi đó, viêm kết mạc (conjunctivitis) chủ yếu gây đỏ mắt và tiết dịch, ít ảnh hưởng đến thị lực và ít nguy hiểm hơn. Viêm giác mạc thường đòi hỏi điều trị tích cực và theo dõi chặt chẽ hơn so với viêm kết mạc.

Có nên tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt viêm kết mạc?

Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt điều trị viêm kết mạc. Việc chẩn đoán đúng loại viêm kết mạc đòi hỏi chuyên môn y khoa để phân biệt giữa nguyên nhân virus, vi khuẩn, dị ứng hay kích ứng. Sử dụng sai thuốc có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tăng nhãn áp (khi dùng steroid), kháng thuốc (khi dùng kháng sinh không đúng), hoặc che giấu các bệnh lý nguy hiểm khác. Quý bệnh nhân cần được thăm khám và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Viêm kết mạc là một bệnh lý phổ biến nhưng phức tạp với nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng virus và vi khuẩn đến dị ứng và kích ứng. Mặc dù đa số trường hợp có tiên lượng tốt và có thể điều trị thành công, việc hiểu biết đúng đắn về các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp phòng ngừa vẫn vô cùng quan trọng.

Thông qua bài viết này, chúng tôi hy vọng quý bệnh nhân đã có được cái nhìn toàn diện về bệnh viêm kết mạc, từ đó có thể chủ động bảo vệ sức khỏe mắt của mình và gia đình. Việc thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín, đặc biệt là hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, sẽ đảm bảo quý bệnh nhân nhận được sự chăm sóc tốt nhất cho đôi mắt sáng khỏe. Hãy nhớ rằng, sức khỏe mắt là tài sản quý giá cần được bảo vệ và chăm sóc thường xuyên để duy trì chất lượng cuộc sống tốt nhất.

Tài liệu tham khảo